Rappårtån la tjanástahka Sámedigge mærrádusán ássje 61/23: Sametingets supplerende rapport 2024 til FNs komite for barns rettigheter (Sámedikke lasse rappårttå 2024 AN’a mánájriektá komitiedjaj )
Sámedigge la oadtjum dokumentav Utkast til List of Issues tilhørende FNs barnekomite Mánájkonvensjåvnå Forumis mij gullu AN’a mánájkomitiedjaj. Dan dokumentan la lissta gatjálvisájs majt Vuodna hæhttu vásstedit gåktu komitieja ævtodusá lij tjuovvoluvvam Vuona stáhtas, ja jus la læhkám åvddånahttem åvdep mánájkonvensjåvnå tjuovvolimes.
AN’a mánájkomitiedja (CRC) váksjut gåktu mánáj dille le daj lándajn gudi li tjadnam ietjas sjiehtadussaj, ja buktá ævtodusájt gåktu sij máhtti buoredit mánáj riektájt. Mánájkonvensjåvnå vuodon la AN’a tjielggidus mánáj riektáj gáktuj, mij mierreduváj 30 jage dás åvddål. Mánájkonvensjåvnnå la vuostasj rijkkagasskasasj álmmukriektákonvensjåvnnå mij vaddá mánájda sierra juridihkalasj árvov. Dat tjuodtjot jut mánájn la álmmukrievte, ja gájbbedi sierra suodjalimev. Gájk stáhta gudi li tjadnam ietjas mánájkonvensjåvnnåj hæhttuji tjuovvot dav mij danna tjuodtjo.
Sámedigge la jagen 2016 buktám lasse rappårtåv AN’a mánájkomitiedjaj mánájrievtij hárráj. Jagen 2017 la Sámedigge aj rádjam lasse rappårtåv AN’a mánájkomitiedjaj(AN’a mánájkomitiedjaj 2018, låhpa mierkkidusá Vuona aktidum rappårttå vidát ja gudát gávddaj) ja duodderappårtåv gidán 2017. Sámedikke tsuojggidusán vuoseduváj åhpaduslága rievddadibmáj mij lij jådon, ja buvtij vuojnojt komitiedjaj jut Sámedigge ij lim dudálasj dálásj åhpadimlága sáme oahppij riektáj giehtadallamijn. AN’a mánájkomitiedja tjuovvolij ássjev ja vattij jagen 2018 tjuovvusasj oajvvadusáv Vuodnaj: Máná gudi gulluji unneplåkjuohkusij, ja iemeálmmukmáná (art. 33). Vuosedimijn dábálasj kommentárraj nr. 11 (2009) iemeálmmukmánáj ja sijá rievte konvensjåvnån oajvvat komitiedja jut oasse (a) dåmadi dav riektáv mav gájkka sáme mánájn li skåvllåálldarin oattjotjit åhpadusáv sámegiellaj ja sihkarasstet jut ådå åhpadusláhka viehka stuor mierijn nanni sijá riektájt váni gehtjak sijá årrombájkkáj.
Sámedikkeráde la válljim adnet dájt rappårtåjt vuolgasadjen Sámedikke lasse rappårttåj AN’a mánájkomitieja 7. rapporterimij.
Sámedikke lasse rappårttå jage 2024 vuodon la rappårttå jages 2016, ja dát rappårttå la de ådåsmuhttem. Rappårttå la juogedum 7 åsijda; álggo, dábálasj tjadádimdåjmaj birra, dábálasj prinsihpaj birra, vahágahttem mánáj vuossti, familjaj ja máhttelis hukso, sáhtusvuohta, varresvuohta ja álkkádus, åhpadus, asstoájge ja kultuvralasj dåjma ja sierra suodjalimmekanisma. Juohkka oajvveoasen li moadda vuolepoase. Diededime nágin rappårtå oasen guosská jages 2016, soames oasse la ådåstuvvam ja soames oasse la ådå, sihtá javllat mij ij la åvddåla diededuvvam rappårtåjn.
Rappårttå sisadno mij guosská åhpaduslágav, vuolgasadje dasi la ållestjåhkanimássje 07/21 ådå åhpaduslága birra, daj mierkkidusáj ja gájbbádusáj majt Sámedikke la låpptim Máhttodepartemænntaj rádudallamijn.
Lågå: Sámedikke lasse rappårttå 2024 AN’a mánájriektá komitiedjaj (PDF, 614 kB)
Engelsk versjon:
The Sámi Parliament's Supplementary Report for 2024 to the UN Committee on the Rights of the Child (PDF, 298 kB)