Sámedigge ja Ráddidus li sjiehtadam dahkat aktisasj plánav sáme luossaguollimkultuvra bisodime hárráj. Sivvan dasi la luossaguollim la viek binnum maŋemus jagijt sihke jågån ja nuoren, ja dat vájkkut ieme sáme luossaguollimkultuvrraj ja sihke giela ja árbbediedo doalvvomij boahtte buolvajda. Sámedigge ja Dálkádak- ja birásdepartemænnta dálla ánodi vuojnojt dán plána birra. 

– Luossaguollim la sáme kultuvra ja gielaj ájnas guodde, ja le ájnas oassen sáme kultuvra vuodos. Dálla gå luossaguollim le viek dætto vuolen de sihtap dåjmajt jåhtuj biedjat váj ájnas luossaguollimkultuvrav bisodip. Dán bargon dárbahip gullat sijájs gudi máhtti – namálattjat sáme kultuvrraguodde. Danen sávvap moattes javlli majt miejnniji, javllá Sámedikke presidænnta Silje Karine Muotka (VSR). 

Bæssá vuojnosa buktet sihke tjálalattjat ja njálmálattjat, ja sihke sámegiellaj ja dárogiellaj.  

Akta dåjmajs plánan la ásadit rádev mij galggá bærrájgæhttjat gåktu Dænotjátjádagá háldadimen máhttá árbbediedov adnet ja bisodit. Sámedikke duogen sjaddá dákkir rádev ásadit, ja tjavtja nalluj ájggop guládallat makkir mandáhtta danna galggá ja gåktu máhttá dáv rádev organisierit. 

– Mijá luossanálij dille l duodalasj, ja moatten sajen vargga gáhtomin. Dát viek vájkkut ájnas sáme luossaguollimij. Hæhttup dahkat majt máhttep váj luossanálle ja navti sáme luossaguollimkultuvra vuodo nanniduvvá. Ráde buktá viek árvulasj álggoálmmuga máhtov dán bargguj, javllá dálkádak- ja birásministar Andreas Bjelland Eriksen (Bb).  

Plána vuodo

Plána vuodo l luossanálev hæhttu guoddelit háldadit ja ájnas la låpptit luossaguollim la ájnas oasse sáme kultuvra luonndovuodos. Sáme luossaguollim la ájnas oasse ulmutjij bierggimis ja russtimis. Luossaguollim la aktisasj doajmma mij nanni sosiála iellemav ja værmádagáv ulmutjij gaskan, ja navti l viehkken årrommielav ja hávsskudallamav nannimin sáme guovlojn. Sáme luossaguollim le viek tjanáduvvam árbbediehtuj, ja dasi gullu duola dagu gielalasj terma luosa ja luossaguollima birra, gåktu guolli ja gåktu dav oahppá, máhtto luosa, jågå, luondo ja jábij birra, bierggim, duodje, biebbmodábe bájkálasj histåvrrå, subttsasa ja vuole.

Gåktu ietjat vuojnov buktet?

Besa ietjat vuojnov buktet tjálalattjat Sámedikke næhttabielijn:  https://sametinget.no/politihkka/horinger/aktive-horinger/?sprak=15

Tjálalasj guláskuddama buohta ájggop 2025 tjavtja nalluj ásadit álmmuktjåhkanimijt váj gullap majt ulmutja sihti. Álmmuktjåhkanime ásaduvvi duon dán bájken Sámen, válljiduvvam navti váj vuojnojt oadtjop duot dát guovlos gånnå l sáme luossaguollimkultuvrra dålusj rájes juo udnátjij. Gånnå ja goassa dá álmmuktjåhkanime ásaduvvi, diededip ájge bále.  

Sámedigge ja Dálkádak- ja birásdepartemænnta alodi juohkkahattjav gænna l guoskavasj vásádusá, dárbo jali oajvvadusá dåjmajda prosæssaj sebratjit. Alodip aj vijddásappot sáddit diedojt álmmuktjåhkanimij ja guláskuddama birra ietjá organisasjåvnåjda, institusjåvnåjda ja ájnegis ulmutjijda gudi ihkap sihti oassálasstet.  

Ájggemierre ietjas vuojnojt åvdedit la javllamáno 31. biejvve 2024. 

Fáktáboaksa:

Majda Sámedigge ja Dálkádak- ja birásdepartemænnta ánodi vásstádusájt?  

Sámedigge ja Dálkádak- ja birásdepartemænnta ánodi vásstádusájt dási:  

1.     Majt galggap dahkat váj ieme sáme luossaguollimkultuvrav bisodip, nannip ja joarkedip, dan vuolen:  

a.     dålusj luossaguollim, dan vuolen teknihkalasj tjehpudagá, vuoge, dábe ja oahppamvuoge?  

b.     árbbediehto luosa, luosaguollima ja dan iellemguovloj birra? 

c.     sámegielak terma luosa ja luossaguollima birra, aktan bájkkenamá ja luondo ja jábij gåvvidime?  

d.     luossaguollima vuojŋŋalasj práksisa, duola dagu gåktu ájlis sajijt la vieledam ja adnám?  

e.     bájkálasj histåvrrå, dijda, subttsasa ja juojga ma li luossaguollimij tjanáduvvam?  

f.      duodje, biebbmodábe ja ietjá kultuvralasj dábe ja æládusá ma luossaguollimis båhti? 

g.     ietjá árvo, práksisa jali dábe ma li oassen bierggimis sáme luossaguollimguovlojn åvdep ájgij ja dálla?  

2.      Mij bierri dagáduvvat váj binnet luossaguollima binnoma negatijva vájkkudusájt ulmutjij ruhtadilláj, sosiála iellemij, værmádagájda ja årromij sáme guovlojn gånnå luossaguollim la læhkám årroma vuodon?