Giellavahko aktijvuodan sihtá Sámedigge ulmutjav huomájahttet, *juohkosav, dåjmak jali organisasjåvnåv mij la vuohkasit adnám ja tjalmostahttiv sámegielav ietjas bæjválasj dåjman. Sámedikke giellalåpptimguddnebálká vuojtte oadtju 30 000 kr ja dájddadiplåvmåv. Dájddadiplåvmmå l Marte Somby dahkam.
Sámedikkeráde l mierredam giellalåpptimguddnebálkáv 2022 vaddet Lemet-Jon Aagij, Aage Agnar Solbakkij.
Aage l ållo jagij barggam sámegiela åvddånahttemijn sihke árbbedábálasj bargoj åvddånahttemin ja fáhkagirjij almodimijn. Sån la vuorodam sáme sebrudahkaj fágalasj diedojt juohket sámegiellaj. Mijá diedoj milta sån sæbrram almodittjat birrusij 200 girje ja artihkkalav, ienemusát dajs nuorttasámegiellaj. Aage l historihkkár ja la duola degu tjállám sáme tjállemgielav histåvrå birra. Sån la aj ållo giellafágalasj bargojt barggam, duola degu bájkkenamáj tjoahkkim, árbbedábálasj bargoj báhkoboanndudagáv dokumentierim ja gaskostibme.
Uddni sihtá huoman Sámedikkeráde dav bargov huomájahttet majt Aage l barggam dokumentieritjit ja gaskostit jåhkågáttesámij báhkoboanndudagáv, ájnnasit sámij luossaháldadime birra #Deanuleahki. Aage l riegádam 1943:n Fanasgietten. Sån la bajás sjaddam ja viessum Dædnogátten ålles iellemav, ja la oahppam árbbedábálasj luossaháldadime ja luossabivdov mánnávuoda rájes. Dan máhtov majt sån la oadtjum bajás sjattadijn la sån árvvasit juogadam iehtjádij ja sunji l ájnas jut dálásj máná ja nuora aj bessi dav oahppat majt sån iesj la oahppam mánnávuoda rájes.
Bargojis baktu l sån vuosedam makkir giellaboanndudahka ja máhtto luosa birra árbbedábálasj luossabivdon ja luossaháldadimen la. Sån la tjoahkkim, dokumentierim ja báhkoboanndudagáv gaskostam luosa, bivddobájkij, bájkkenamáj ja árbbedábálasj luossaháldadime birra. Gielladokumentierima baktu l sån vuosedam sámij luossaháldadime vuodon la árbbedábálasj máhtto mij vielet gåktu galggá buorre luossanálev bisodit jågåjn. Dán giellaboanndudagá dokumentierima baktu sån la vuosedam man nannusap ulmutja #Deanuleahki li luossaj tjanáduvvam, ja jut luossa l vuodon ulmutjij iellemij #Deanuleahki. Bargojis baktu l sån aj árbbedábálasj sáme viessomvuogev vuosedam, manna luossabivddo l oassen bierggimláges aktan ietjá tjuohppamijn, ednambargujn jali ællosujtujn.
Aage l iesj sárnnum jus mij dáv máhtov ja viessomvuogev massep, de *geaffu mijá sebrudahka. Aage aj várrodav árbbedábálasj luossabivdov ráddjiv majt máhttá hieredit árbbedábálasj máhto ja báhkoboanndudagá sirddem boahttevasj buolvajda. Dan diehti sån la aj berustuvvam báhkoboanndudagáv hæhttu gæhttjalit gaskostit iesjguhtiklágásj vuogij. Dagu nammadiv, de la sån ållo girjijt almodam. Sån la aj sæbrram dagátjit buojk. filmajt Dæno luosa birra. Divna dá bargo sæbrri bisodittjat ja fievrrimin vijddásappot ájnas oasev sáme viessomvuoges ja bierggimlágen.
Sámedikkeráde bieles sidáv mån gijttet dan bargo åvdås majt Lemet Jon Aage l barggam gaskostittjat árbbedábálasj giela ja máhtov *johkgattesámi viessomvuoge birra, ja sávav dunji vuorbbe giellalåpptimguddnebálkájn.