Sámeráđi dálkkádatraporta «Dálkkádat rievdadeamit Sámis - oppalaš geahčastat ja dádjadeapmi»

Guovvamánu 23. beaivvi 2023 ovdanbuktojuvvui Sámeráđi dálkkádatraporta «Dálkkádat rievdadeamit Sámis oppalaš geahčastat ja dádjadeapmi» ja addojuvvui Sámediggái sierra semináras Sámedikki lávdegoddevahku oktavuođas.

Dálkkádatraportta bargu lea leamaš ovttasbargu Sámeráđi ja Sámedikki gaskkas. Raporta lea čállojuvvon eŋgelasgillii, muhto Sámediggi lea jorgalahttán dan davvisámegillii ja dárogillii. Dálkkádatraporta lea vuođđun dievasčoahkkináššái mii ovddiduvvo čakčamánu dievasčoahkkimii 2023.

Raporta lea vuođđuduvvon dutkamii mii lea ovdanbuktajuvvon maŋemus dálkkádatraporttaid Arktalaš ráđis ja ON dálkkádatpanelas. Raporttas giitojuvvo Sámediggi ovttasbarggu ovddas, ja deattuhuvvo ahte lea leamaš dehálaš beassat čiekŋudit dálkkádatdiehtagii, dálkkádatmáhttui, ovdáneapmái ja politihkkii, ja ipmirdit dán sámi kultuvrra ektui ja daid hástalusaid ja vejolašvuođaid ektui mat dás leat sámi eallinvuđđui, servodahkii ja buresbirgejupmái. Sámi máhttoguoddit geat leat searvan bargui gokčet govda geográfalaš guovllu Sámis - oarjin nuorttas ja davvin lulás.

Raporta cuige ahte sámi vieruiduvvan guoddevaš geavahus, árvvut ja práksis fertejit leat guovddážis politihka ovddideamis mii váikkuha sámi eallinvuđđui ja birgemušdoibmii. Ávžžuhuvvo nannet sámi ásahusaid ja báikkálaš sámi gelbbolašvuođaguovddážiid gokčan dihte báikkálaš máhttodárbbu ja dahkan dihte Sámi stáđis ja starga guoibmin ovttasbargi dálkkádatstivremis. Raporta deattuha maid ahte dálkkádatdoaimmat leat dehálaš oassin dearvvašvuođapolitihkas. Dálkkádatraporta lea oaivvilduvvon veahkkin ságastallamiidda dan birra movt dálkkádatrievdadusat váikkuhit ja áitet váikkuhit sámi servodaga. Mii sávvat ahte raporta boktá beroštumi báikkálašservodagain, eiseválddiin ja akademihkkáriin dan dáfus ahte ovddidit dárbbašlaš dutkama ja árvvoštallat ávžžuhusaid mat leat biddjon ovdán.

Loga raportta "Dálkkádat rievdadeamit Sámis - oppalaš geahčastat ja dádjadeapmi" (PDF, 3 MB) (jorgaluvvon veršuvdna)

Raporta dárogillii: Klimaendringer i Sápmi – en oversikt og veien videre (PDF, 2 MB) (jorgaluvvon veršuvdna)

Raporta eŋgelasgillii: Climate change in Sápmi an overview and a path forward (PDF, 12 MB) (originálaveršuvdna)