Ollu sámit lea bajásšaddan myhtaiguin, muitalusaiguin ja tiiddaiguin mat leat čatnasan árbevieruide main dávjá lea oktavuohta eanadahkii. Ovdamearkkat dákkár árbevirolaš sámi bivdovugiide, bohcco johtolagaid ja čuvččá ja hurrie sajiid birra, buriid geaidnoválljemiid birra duoddaris vuopmái ja dappaliidda main lea čielga čáhči. Doppe sáhttet leat báikkit maidda čatnasit erenoamáš religiøsa muitalusat. Dán lágan boarráset myhtat, muitalusat ja tiiddat leat dávjá peršonoamastusas, seaguhuvvon vásihusain ja dollojuvvon čoahkis beroškeahttá áigeerohusas. Go johtá eanadagas de muittuhuvvo ii dušše ovddeš dáhpáhusaid birra, muhto maiddái eatnadahkii cieggan láhttenvugiid ja árvvuid birra.

Historjjálaš dieđuin lea hui deaŧalaš mearkkašupmi sámi identitehta ja oktavuođaid bisuheapmái máttuid guovlluide, ja dieinna lágiin nannet ja viidáset gaskkustit daid historjjálaš ruohttasiid maid eanadat ovddasta sihke otnáš ja boahtteáiggi sohkabuolvvaide.