Sierra gielladoaimmat lulli-, ubmi-, bihtán-, julev-, nuortalaš ja márkosámi guovlluideOhcamušaid sáhttá sáddejuvvot sisa 01.01.25 rájes.Rabas ohcanáigemearri 03.11.25 dii. 15.30Ohccit fertejit logget sisa ID-porten bokte.Ohcanskovvi (gáibida sisaloggema)Vuoruheamit 2025:sDoaibmabijut mat ovdánahttet sámegiela julev-, mátta- ja márkosámi guovllus.Doaibmabijut mat ovddidit ubmi-, bihtán- ja nuortalašgiela.Doaimmat mat ovddidit ubmi-, bihtán- ja nuortalašsámegielmateriálaid digitaliserema.Gii sáhttá ohcatAlmmolaš ja priváhta organisašuvnnat/ásahusat/fitnodagat.Skuvlaeaiggát ii sáhte ohcat doarjaga doaibmabijuide/prošeavttaide mat leat oahpahuslága doaibmaguovllus ja mat leat skuvlaeaiggáda láhkageatnegahttojuvvon barggut.Fitnodagat, institušuvnnat ja organisašuvnnat mat ožžot doarjaga fertejit leat registrerejuvvon Norgga Ovttadatregistarii.MeroštallannjuolggadusatSámediggi sáhttá máksit doarjaga gitta 100 % dohkkehuvvon goluin, bajimuš doarjjamearri lea 300 000 ru.Golut maidda ii sáhte oažžut doarjaga:Prošeavttaide mat gullet oahpahuslága doaibmaguvlui ja mat gullet skuvlaeaiggádiid láhkageatnegahtton bargamušaide.Girjjálašvuođa, neahttasiidduid, diehtojuohkinávdnasiid ja teavsttaid jorgaleapmái.Oastit elektronihkalaš gálvvuid ja duhkorasaid.Doarjja ii addojuvvo: bajásdoallamii, spesifiserekeahtes goluide, beaivválaš doaibmagoluide jođihit doaimma/fitnodaga, sosiála goluide, ja eará olggosgoluide maid Sámediggi ii árvvoštala dárbbašlažžan doaimma čađaheapmái.Dán ortnega njuolggadusat1 Doarjjaortnega mihttomearri, vuoruheamit ja eavttut1.1 Doarjjaortnega mihttomearriGiellaguovddážat ja organisašuvnnat nannejit sámegiela lulli-, ubmi-, bihtán-, julev-, nuortalaš- ja márkosámi guovllus.1.2 VuoruheamitDoaibmabijut mat ovdánahttet sámegiela julev-, mátta- ja márkosámi guovllus.Doaibmabijut mat ovddidit ubmi-, bihtán- ja nuortalašgiela.Doaimmat mat ovddidit ubmi-, bihtán- ja nuortalašsámegielmateriálaid digitaliserema.1.3 Ulbmilolahusa eavttutDoaibmabijuid čađaheapmi váikkuha dasa ahte sámegiela geavaheapmi lassána julev-, lulli-, ubmi-, bihtán-, nuortalaš- ja márkosámi guovlluin.Galle doaimma lasihit digitála giellaávdnasiid ubmi-, bihtán- ja nuortalašgillii.2 Ohcama hápmi ja sisdoallu2.1 Doarjjavuostáiváldi / Gii sáhttá ohcatAlmmolaš ja priváhta organisašuvnnat/ásahusat/fitnodagat.Skuvlaeaiggát ii sáhte ohcat doarjaga doaibmabijuide/prošeavttaide mat leat oahpahuslága doaibmaguovllus ja mat leat skuvlaeaiggáda láhkageatnegahttojuvvon barggut.Fitnodagat, institušuvnnat ja organisašuvnnat mat ožžot doarjaga fertejit leat registrerejuvvon Norgga Ovttadatregistarii.2.2 OhcanáigemearriSámediggeráđđi mearrida ohcanáigemeari.2.3 Gáibádusat ohcamiiOhcan galgá sáddejuvvot Sámedikki doarjjaportála bokte.Ohcan galgá leat Sámedikki doarjjaortnega vuoruhemiid mielde.Ohcci lea geatnegahtton addit Sámediggái buot dieđuid mat leat dárbbašlaččat ohcama meannudeapmái.Sus guhte vuolláičállá ohcama, ferte leat fápmudus geatnegahttit fitnodaga/ásahusa.Ohcamis galgá leat prošeaktačilgehus mii čilge prošeavtta/doaimma ulbmila, ulbmiljoavkku, fágalaš sisdoalu, ovdánanplánaid oktan plánejuvvon gárvvistanáigemeriin, bušeahta ja ruhtadanplána.Ohcamis galgá čilget movt prošeakta vuhtiiváldá dásseárvo- ja máŋggabealatvuođaperspektiiva.Iežas barggu viidodaga sáhttá čilget ohcamis.Go ohcá applikašuvnnaid ja spillaid ráhkadit, jorgalit dahje heivehit sámegillii, de galgá ohcamis čuovvut šiehtadus vuoigatvuođaeaiggádiin.Sámegielkurssaide galgá kursaplána čuovvut ohcama.Go ohcá doarjaga rájiidrasttildeaddji giellaovttasbargodoaimmaide, de galgá almmuhit ovttasbargoásahusa/fitnodaga.3 Ohcama meannudeapmi3.1 Ohcama meannudeapmiSámedikkis lea váldi ieš árvvoštallat ohcama relevánssa doarjjaortnega eavttuid ja vuoruhemiid ektui, ja eará relevánta áššiid ektui. Sámediggi árvvoštallá prošeavtta čuovvovaččat:Ohcamat árvvoštallojuvvojit doarjjaortnega mihttomeari ja vuoruhemiid vuođul.Ohcamat árvvoštallojuvvojit dan vuođul movt guoddevašvuohta leat vuhtiiváldojuvvon prošeavttas, ja ahte leago prošeakta realisttalaš ekonomiija dáfus, leago fágalaš árvvoštallama vuođul vejolaš čađahit prošeavtta/doaimma, leago fágalaš sisdoallu buorre ja profeššunealla, leago prošeakta ehtalaččat dohkálaš ja ahte movt prošeakta váikkuha servodahkii.Sámediggi árvvoštallá maiddái prošeavtta dásseárvo- ja máŋggabealatvuođaperspektiivva.Váilevaš raporteremat ja gárvvistanmaŋŋoneamit ovddit doarjjaáššiin, deattuhuvvojit.Ohcama meannudeami oktavuođas sáhttá Sámediggi:Viežžat kredihttadieđuid ohcci birra.Sámediggi eaktuda ahte ohcansupmi ja prošeavtta viidodaga sáhttá muddet oassin doarjjaruđa ollislaš rámma árvvoštallamis.Sámediggi sáhttá ruhtadili geažil meannudit ohcamiid dáid ektui: geográfalaš juogadeapmi, gielalaš ovddasteapmi sámegielaid gaskkas ja vuoiggalaš juogadeapmi ohcciid gaskka.3.2 BiehttaleapmiDoarjjaortnegis eai leat rievttálaš vuođut. Ohccis ii leat riekti oažžut doarjaga vaikko devdet buot eavttuid oažžut doarjaga. Doarjjaohcama sáhttá maid biehttalit jus:Ohcan ii deavdde ortnega juolludaneavttuid, iige čuovo ortnega vuoruhemiid ja/dahje mihttomeari.Ohcan ii sáhte vuoruhuvvot Sámedikki ekonomalaš rámmaid siskkobealde.Ohcamis váilot dieđut mat gáibiduvvojit.Ovddeš juolludusain eai leat eavttut čuvvojuvvon, nappo ahte ohcci ii leat sádden raporttaid dahje ahte lea sádden váilevaš raporttaid.3.3 ÁššemeannudanáigiOhcanvuđot ortnegat galget meannuduvvot 3 mánu siste dan rájes go ohcan lea boahtán.Sámediggi sáhttá, jus lea dárbu, bivdit eanet duođaštusaid, ja dat sáhttá guhkidit meannudanáiggi.3.4 Mearrádus ja dohkkeheapmiDoarjjavuostáiváldi galgá 3 vahku siste mearrádusdáhtona rájes dohkkehit doarjjaeavttuid Sámedikki doarjjaportálas. Jus ii dohkket eavttuid, de doarjja sihkkojuvvo duođi eanet dieđitkeahttá.Sus guhte dohkkeha eavttuid, galgá leat fápmudus geatnegahttit fitnodaga/ásahusa.3.5 Eavttut doarjjavuostáiváldáiDoarjjavuostáiváldi galgá almmuhit ahte Sámediggi lea dorjon prošeavtta/doaimma.Okta prošeakta/doaibma ii sáhte oažžut doarjaga máŋgga doarjjaortnega bokte Sámedikkis.Prošeakta/doaibma mii lea ožžon doarjaga Sámedikkis, dábálaččat ii sáhte oažžut eanet doarjaga seamma ulbmilii. Erenoamáš ákkaid dihte sáhttá muhtun oktavuođain dás spiehkastit.Doarjja galgá adnot daid ulbmiliid ja eavttuid mielde mat doarjjareivves bohtet ovdan.Doarjjavuođu ii sáhte rievdadit ovdalgo lea čálalaččat dieđihan Sámediggái ja ožžon dan dohkkehuvvot.Vejolaš ovttasbargoguoimmit galget dovdat doarjjaeavttuid.Guoská IT-čovdosiidda:Go ráhkada, ođasmahttá dahje jorgala IT-čovdosiid (applikašuvnnaid, digitála spealuid, sátnegirjjiid jna.) galgá čuovvut Persuvdnadiehtolága ja lága oppalaš hábmema birra.Guoská applikašuvnnaide:Applikašuvnnat galget leat heivehuvvon sihke IOS ja Android vuogádagaide.Go applikašuvnnat ja spealut almmuhuvvojit dahje ođasmahttojuvvojit, de galgá doarjjaoažžu almmuhit dán birra almmolaš mediain ja sáddet dieđu www.ovttas.no.Doarjjaoažžus lea ovddasvástádus ođasmahttit applikašuvnna unnimusat 5 jagi maŋŋá almmuhusa.Doarjjaoažžu lea geatnegahttojuvvon sáddet statistihka das gallis leat viežžan ja man ollu leat geavaha applikašuvnna 2 jagi maŋŋá almmuhusa.3.6 Prošeavtta/doaimma gárvvistanáigemearriGárvvistanáigemearri lea jagi maŋŋel go fálaldatreive lea sáddejuvvon.Doarjjavuostáiváldi sáhttá ohcat prošeavtta/doaimma gárvvisteami maŋiduvvot gitta guovtti jahkái jus leat erenoamáš ákkat. Ohcama galgá čilget. Sámedikkis lea váldi árvvoštallat, biehttalit dahje bidjat ođđa gáibádusaid gárvemii.3.7 Rievdadusat doarjjaeavttuinDoarjjavuostáiváldi ii sáhte dahkat mearkkašahtti rievdadusaid guoskevaš prošeavttas/doaimmas ovdalgo lea čálalaččat dieđihan Sámediggái ja ožžon dan dohkkehuvvot. Rievdadusat dohkkehuvvon ruhtadanplánas, investerenplánas ja bargguid vuoruhemiin, lohkkojuvvojit álo mearkkašahtti rievdadussan.3.8 MáksineavttutGo mearrádus lea dohkkehuvvon, de sáhttá doarjjavuostáiváldi bivdit 50% doarjagis máksojuvvot.Go prošeakta lea loahpahuvvon, ja go Sámediggi lea dohkkehan rehketdoalu ja raportta, de máksojuvvo loahppa.Jus ohcci lea ožžon doarjaga Sámedikkis, iige čuovo doarjjaeavttuid, de sáhttet doarjjamáksimat bissehuvvot dassážiigo ohcci fas čuovvu eavttuid.4 Meroštallannjuolggadusat ja EEO-njuolggadusat4.1 MeroštallannjuolggadusatSámediggi sáhttá máksit doarjaga gitta 100 % dohkkehuvvon goluin, bajimuš doarjjamearri lea 300 000 ru.Golut maidda ii sáhte oažžut doarjaga:Prošeavttaide mat gullet oahpahuslága doaibmaguvlui ja mat gullet skuvlaeaiggádiid láhkageatnegahtton bargamušaide.Girjjálašvuođa, neahttasiidduid, diehtojuohkinávdnasiid ja teavsttaid jorgaleapmái.Oastit elektronihkalaš gálvvuid ja duhkorasaid.Doarjja ii addojuvvo: bajásdoallamii, spesifiserekeahtes goluide, beaivválaš doaibmagoluide jođihit doaimma/fitnodaga, sosiála goluide, ja eará olggosgoluide maid Sámediggi ii árvvoštala dárbbašlažžan doaimma čađaheapmái.4.2 EEO-njuolggadusatSámedikki doarjjaortnegat fertejit leat EEO-šiehtadusa stáhtadoarjjanjuolggadusaid rámmaid siskkobealde. EEO-šiehtadusa mearrádusat almmolaš doarjagiid juolludeami birra gusket Sámediggái seamma láhkai go stáhta-, gieldda- ja fylkkahálddašeapmái.Doarjja sáhttá muhtun dilálašvuođain juolluduvvot EEO-šiehtadusa njuolggadusaid vuođul binnánaš doarjagiid birra. Njuolggadusat binnánaš doarjagiid birra čuvvot miessemánu 10. b. 2024 láhkaásahusa nr 761. Dáid njuolggadusaid mielde ii sáhte doarjjavuostáiváldi golmma rehketdoallojagi áigodagas oažžut eanet go oktiibuot 300 000 eurosaš binnánaš doarjaga.Ovdalgo doarjja máksojuvvo, de ferte doarjjavuostáiváldi duođaštit Sámediggái ahte ii leat máksinjagi dahje guovtti ovddit jagi ožžon binnánaš doarjaga eará sajis, mii oktiibuot Sámedikki doarjagiin gaskamearálaččat lea eanet go 300 000 euro. Vejolaš ođđa almmolaš doarjjaohcamiid oktavuođas (beroškeahttá gos oažžu doarjaga) lea doarjjavuostáiváldis geatnegasvuohta dieđihit doarjaga birra. Dieđihangeasku gusto 3 rehketdoallojagi fálaldatáiggi rájes.ESA sáhttá geatnegahttit Sámedikki gáibidit doarjaga ruovttoluotta doarjjavuostáiváldis jus doarjja ii leat addojuvvon njuolggadusaid mielde dahje jus doarjjavuostáiváldi ii geavat doarjaga dan ulbmilii masa lea addojuvvon.5 Raporteren ja evalueren5.1 Ulbmilolahusa raporterenBuot raporterema dahká Sámedikki doarjjaportálas.Doarjjaoažžu galgá duođaštit ahte lea deavdán 3.5 čuoggá eavttuid.Doarjjavuostáiváldi galgá raporteret mo doaibmabidju lea čađahuvvon ja makkár bohtosat leat leamaš prošeavtta/doaibmabiju ulbmila ektui. Dasa lassin galgá raporterejuvvot čuovvovaččat:galle doaimma leat čađahuvvon guđe gillii.man ollu oassálastit leat leamaš iešguđetge doaimmain.oassálasti duhtavašvuohta: árvvoštallat kvalitehta, relevánssa ja leago doaibmabidju váikkuhan sámegiela nannemii guoskevaš giellaguovllus.5.2 Rehketdoalu raporterenGalgá leat mielde:Doarjjavuostáiváldi galgá raporteret doarjjageavaheami Sámedikki doarjjaportálas.Ruhtageavaheami rehketdoalus galget leat mielde buot golut ja dietnasat, maiddái prošeavtta/doaimma eará vejolaš doarjagat ja dietnasat. Rehketdollui galgá váldit mielde dušše dakkár goluid ja dietnasiid mat njuolga gusket prošeavtta/doaimma čađaheapmái.Rehketdoallu galgá leat bardojuvvon nu ahte dan sáhttá buohtastahttit dohkkehuvvon gollomeroštusain. Jus dat ii leat dahkkon, de ii máksojuvvo doarjja. Jus dohkkehuvvon gollomeroštusas ja rehketdoalus leat mearkkašahtti erohusat, de galgá dan čilget.Jus prošeavtta/doaimma rehketdoalu loahpalaš golut leat unnit go mearrádusa dohkkehuvvon gollomeroštus, de unnida Sámediggi doarjaga vásttolaččat.Ruhtageavaheami rehketdoalu duođašta ná:Doarjja 100 000 ru rádjai sáhttá duođaštit dohkkehuvvon rehkegiin ja báŋkoduođaštusain ahte dat lea máksojuvvon. Ferte sáddet prošeaktarehketdoalu mas oaidná buot goluid ja sisaboađuid prošeavttas dohkkehuvvon gollomeroštallama ektui. Rehketdoalu galgá ráhkadit guittiid vuođul, ja guittet galget leat nummarastojuvvon ortnegis rehketdoalu vuođul.Doarjja badjel 100 000 ru duođaštuvvo ná: Stáhtaautoriserejuvvon rehketdoallodárkkisteaddji dahje stáhtafápmuduvvon rehketdoallodárkkisteaddji bokte.Revišuvdnagáibádus ii guoskka ásahusaide maid suohkanrevišuvdna ja Riikarevišuvdna reviderejit.Doarjjavuostáiváldi gii lea registrerejuvvon lassiárvodivatregistaris, galgá rehketdoalus čájehit goluid ja dietnasiid lassiárvodivada haga. Dát ii guoskka sidjiide geat leat luvvejuvvon dahje ožžot spiehkastit lassiárvodivada rehkenastimis.5.3 Čuovvuleapmi ja evaluerenGalgá leat mielde:Sámediggi sáhttá dárkkistit adno go ruhta eavttuid mielde.Sámediggi sáhttá bivdit eanet dieđuid. Dát guoská dieđuide mat galget adnot statistihkas ja eará raporteremis ja doarjjaortnega evalueremis.5.4 Doarjaga ruovttoluotta máksin ja sihkkunGalgá leat mielde:Prošeavtta/doaimma gárvvisteami oktavuođas galget geavatkeahtes doarjjaruđat máksot ruovttoluotta Sámediggái.Sámediggi gáibida doarjaga ruovttoluotta máksojuvvot jus dat lea máksojuvvon menddo ollu.Sámediggi geassá doarjjalohpádusa, dolle doarjjamáksima dahje gáibida doarjaga ruovttoluotta máksojuvvot jus:Doarjjavuostáiváldi lea rihkkon dieđihangeaskku.Doarjjavuostáiváldi lea rihkkon dáid njuolggadusaid mearrádusaid.Doarjja ii geavahuvvo doarjaga ulbmilii ja daid eavttuid mielde mat leat mearriduvvon doarjjareivves.Lea gáibiduvvon heaittiheapmi, ovddiduvvon reastaluvvangáibádus, doarjjavuostáiváldis leat rahppojuvvon priváhta dahje almmolaš vealgešiehtadallamat dahje doarjjavuostáiváldi heaitá máksimis máksámušaidis.Doarjjavuostáiváldi lea vuovdán iežas investeremiid ovdal go vihtta jagi leat gollan. Dát guoská investeremiidda maidda Sámediggi lea juolludan doarjaga.Jus doarjjavuostáiváldi ii mávsse ruovttoluotta, de sáhttá Sámediggi rievtti bokte gáibidit máksojuvvot dan mii lea buorrin. Jus ruhta ii leat máksojuvvon ruovttoluotta dan áigemearrái mii lea biddjon, de gáibiduvvojit reanttut maŋŋoneami ovddas vel lassin, gč. juovlamánu 17. b. 1976 lága nr. 100 reanttuid birra maŋŋonan máksima oktavuođas jna. Almmuhuvvon 01.01.2024 00.00 Maŋemusat rievdaduvvon 20.12.2024 13.24