Šiehtadus bidjá máilmmiviidosaš rámma stáhtaid áigumušaide ja rahčamušaide seailluhit luonddušláddjivuođa jagi 2030 rádjai. Šiehtadusas leat njeallje mihttomeari ja 23 oassemihttomeari, maid buot COP15 riikkat geatnegahtte iežaset olahit ovdal 2030. Earret eará geatnegahttá šiehtadus miellahtuid suodjalit 30 proseantta sihke eanan- ja mearraareálain.
Loga eambbo Luonddušiehtadusa birra (Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework) Biologalaš šláddjivuođa konvenšuvnna neahttabáikkis (eŋgelasgillii)
Loga eanet Luonddušiehtadusa birra FN-sambandet-neahttabáikkis (dárogillii)
Loga Luonddušiehtadusa (Det globale Kunming-Montreal-rammeverket for naturmangfold) dárogillii Ráđđehusa neahttabáikkis
Doarju álgoálbmogiid vuoigatvuođaid
Luonddušiehtadus lei deaŧalaš olahus álgoálbmogiidda. Šiehtadus doarju álgoálbmogiid vuoigatvuođaid joatkit luonddušláddjivuođa ceavzilis geavaheami ja álgoálbmogiid vejolašvuođa oassálastit mearrádusaide luonddušláddjivuođa suodjaleami ja geavaheami birra. Dasa lassin dohkkeha šiehtadus álgoálbmogiid rolla luonddušláddjivuođa suodjaleamis ja árvvu árbevirolaš álgoálbmotmáhtus.
Álgoálbmogiid cealkámuš globála dásis Luonddušiehtadusa birra:
Statement of the International Indigenous Forum on Biodiversity (IIFB) (eŋgelasgillii)
Sámedikki vuordámušat Luonddušiehtadusa doibmiibidjamii
Šiehtadusa mihttomearit leat globála, muhto čađahuvvojit nationála dásis nationála biraspolitihka bokte. Norggas lea ráđđehus dieđihan ahte galgá ovddiduvvot Stuorradiggedieđáhus luonddušláddjivuođa birra mii galgá čájehit luotta dasa movt Luonddušiehtadus čađahuvvo nationála dásis. Stuorradiggedieđáhusas leat váikkuhusat sámi ealáhusaide ja sámi kulturdoaimmaheapmái.
Sámediggeráđđi lea signaliseren ráđđehussii ahte Sámediggi vuordá beassat searvat nationála dásis Luonddušiehtadusa doibmiibidjamii. Danne háliidii sámediggeráđđi viiddis čanastaga Sámedikki boahttevaš politihkkii go guoská luonddušláddjivuođa fuolaheapmái Sámis.
Danne ovddidedje 2023 čavčča guokte ášši Sámedikki dievasčoahkkimii.
Vuosttaš dievasčoahkkinášši, Saemiedigkien veanhtadimmieh nasjonaale sjïehtesjæmman Eatnemelatjkoste, lea Sámedikki vuordámušaid birra stuoradiggedieđáhussii.
Loga dievasčoahkkinášši dárogillii: Sametingets forventninger til implementering av Naturavtalen
Loga dievasčoahkkinášši lullisámegillii: Saemiedigkien veanhtadimmieh nasjonaale sjïehtesjæmman Eatnemelatjkoste
Nubbe dievasčoahkkinášši, Vaarjelidh - Gorredimmie eatnemen gellievoeteste, muitala Sámedikki oainnu dasa movt sámi geahččanguovllus oaivvildit ahte buoremusat sáhttá bisuhit luonddušláddjivuođa.
Loga dievasčoahkkinášši dárogillii: Vaarjelidh – Bevaring av naturmangfold
Loga dievasčoahkkinášši lullisámegillii: Vaarjelidh - Gorredimmie eatnemen gellievoeteste
Máhttovuođđu suodjalanguovlluid hálddašeapmái
Sámedikki dievasčoahkkin juolludii Sámedikki reviderejuvvon bušeahtas 2021-2022 ruđaid prošektii Máhttovuođđu, suodjalanguovlluid/álbmotmehciid hálddašeapmái.
Sámediggeráđđi lea deattastan ahte lea dárbu revideret boarráset suodjalanguovloláhkaásahusaid nu ahte sámi kultur- ja ealáhusdoaimmaheapmi oažžu buoret eavttuid suodjalanguovlluin. Sámediggeráđđi lea gávnnahan ahte lea dárbu nannet máhttovuođu mii oainnusmahttá movt dálá suodjalanláhkaásahusat doibmet ja makkár hástalusaid sámi kulturdoaimmaheapmi, sámi ealáhusat ja báikegottit vásihit go deaivvadit suodjalanguovlluiguin.
Áŋgiruššama boađusin ledje guokte raportta:
Loga raportta: Kunnskapsgrunnlaget for forvaltning av verneområder – samiske perspektiver (2023) av NORCE (PDF, 2 MB)
Loga raportta: Utredning om relationen mellan kap. V naturmangfoldslovens bestämmelser områdesvern och den internationella urfolksrätten (2023) av professor Mattias Åhrén (PDF, 517 kB)