Aslak Hætta ja Mons Sombys hávdditSeminára «Her seer du den Øxe, med hvilken du skal aflives», Aslak Hætta ja Mons Somby steavlideapmi golggotmánu 14. beaivvi 1854 lágiduvvo mánnodaga golggotmánu 14. beaivvi dii. 08.30-13.00 Álttá girjerájus ja Aurora kinos, Kunnskapsparkenis, Álttás.
Sámediggepresideanta Silje Karine Muotka searvá ja rahpá seminára.
– Dat mii dáhpáhuvai Mons Sombyiin ja Aslak Hættain lea oassi min historjjás, ja 170 jagi maŋŋil dáhpáhusaid leat ain ollu hávit ja muitalusat dan birra mii dáhpáhuvai. Dat lea duogážin dasa go mii lágidit dán seminára, dadjá sámediggepresideanta Silje Karine Muotka (NSR).
Seminára lea rabas buohkaide, ja erenoamážit Aslak Hætta ja Mons Somby maŋisboahttit bovdejuvvojit searvat.
– Mu sávaldat lea ahte máhttu dán historjjá birra sáhttá leat vuođđun smiehttamii ja áddejupmái. Vaikko ii oktage sáhte rievdadit ovddeš áiggi, de lea máhtolašvuohta dan birra ain deaŧalaš dan áiggis mas mii eallit ja boahtteáigái, dadjá sámediggepresideanta.
Seminára dulkojuvvo dárogillii ja sámegillii. Seminára oktavuođas guossohuvvo álkes beaiveborramuš, dan dihte livččii buorre jus dieđihat boađát go dahje gallis dii lehpet. Dieđit maid jus it gierdda glutena. Dieđit ovdal golggotmánu 10. beaivvi deike: siv.marit.romsdal.eira@samediggi.no
Maŋŋel seminára, dii. 13.15-14.00 lea historjjálaš vánddardeapmi Galgeberget nammasaš báikái, mii lea dat báiki gos Aslak Hætta ja Mons Somby steavliduvvuiga golggotmánu 14. beaivvi 1854. Historjjálaš vánddardeapmi lea báikkálaš historihkkára Kristian Johnsen bokte, Álttá historjásearvvis.
Beaivvi prográmma:
08.30-08.55: Girjerájus rahpá, guossohuvvo káffe. Álttá girjerádju.
09.00-09.10: Kultuvrralaš guoimmuheapmi Karen Anne Buljo bokte. Aurora kino.
09.10-09.25: Seminára rahpan sámediggepresideantta Silje Karine Muotka bokte. Aurora kino.
09.25-09.45: Historihkkár Katri Sarak Somby: Guovdageainnu-stuimmit – ovdahistorjjá teoriijat, steavlideapmi ja oaiveskálžžuid máhcaheapmi.
09.45-10.05: Ruoktot boahtimin - ságastallan Lars Jakobsen Hætta duoji ruovttoluottafievrrideami birra, NMF Álttá musea vuosttaškonserváhtora Eva Dagny Johansen ja Guovdageainnu gilišilju museajođiheaddji Johan Aslak Hætta bokte. Eva Dagny Johansen lea sosiálaantropologa ja sus lea doavttergráda musealogiijas. Son lea vuosttaškonserváhtor ja prošeaktajođiheaddji "Dutkan Davvin" ovddas, mii lea ovttasbargoprojeakta nannen dihte dutkama Romssa ja Finnmárkku museain.
10.05-10.30: Jearaldagat ja kommentárat
10.30-11.00: Boddu snoahpamušain
11.00-11.45: Panelaságastallan: «Movt steavlideamit leat váikkuhan sámi áššiide Álttás? Dáruiduhttima maŋŋel - leago vejolaš soabadit, sáhttágo dološ vearrivuođaid njulget?». Doseanta UiT:s Álttás, mánáidsuodjalusa ja sosiála barggu instituhtta Jan Erik Henriksen álggaha.
Panelaságastallamii servet:
- Sámediggepresideanta Silje Karine Muotka
- Historihkkár Katri Somby
- Eva Josefsen, servvodatdieđa professora, doavttergráda stáhtadiehtagis, UiT Áltá. Son jođiha dutkanprošeavtta TRUCOM (2020-2024), man áigumuš lea leamaš čohkket dieđuid dan birra movt norgga Duohtavuođa- ja seanadankommišuvdna man Stuoradiggi vuođđudii 2018, dulkui ja álggahii mandáhtaset.
Láidesteaddji: Jan Erik Henriksen, doseanta UiT:s Álttás, mánáidsuodjalusa ja sosiála barggu instituhtta
11.45-12.15: Jearaldagat ja kommentárat
12.15-13.00: Beaiveborramuš
13.15-14.00: Historjjálaš vánddardeapmi Galgeberget nammasaš báikái báikkálaš historihkkára Kristian Johnsen bokte, Álttá historjásearvvis. Gávnnadanbáiki: Kunnskapsparkena uksaguoras. Dárogillii.