Dán jagi borgemánu almmuhii ráđđehus áŋgiruššanplánaid fápmui ja industriijii Finnmárkkus, nu gohčoduvvon “Fápmo- ja industriijaloktema Finnmárkkus”. Dán plána ulbmil lea oažžut eanet elfámu go dan mii dárbbašuvvo laktit Hammerfest LNG dábálaš elrávdnjefierpmádahkii, vai elfápmodilli buorrána dálá dili ektui.
Norgga čázádat- ja energiijadirektoráhtta (NČE) lea dál bargame proseassain meannudit neahttarusttet- ja fápmobuvttadanohcamiid Finnmárkkus. Ikte, skábmamánu 23. beaivvi 2023, almmuhii NČE 19 ođđa, “láddan” areálagáibideaddji bieggafápmoprošeavtta Romssas ja Finnmárkkus, mat bohtet lassin dan viđa bieggafápmoprošektii mat juo leat meannuduvvome.
Sámediggeráđđi vuorjašuvvá ráđđehusa áŋgiruššanplánaiguin daid váikkuhusaid dihte mat Hammerfest LNG elektrifiseremis leat sámi servodahkii ja sámi kultuvrii, gillii ja ealáhusaide.
– Mii eat dieđe man guvlui ráđđehusa bargu doalvu min, ja mis lea ovddasvástádus fuolahit luonddu boahttevaš buolvvaide, vai sis maid lea vejolašvuohta ávkkástallat luonddus ja bargat kultur- ja ealáhusbargguiguin, dadjá sámediggeráđđi Maja Kristine Jåma (NSR).
Sámediggi oaivvilda ahte ráđđehus lea rihkkon konsultašuvdnageatnegasvuođaid go ii leat konsulteren Sámedikkiin ovdal go mearridedje Hammerfest LNG elektrifiseret elrávnnjiin gáttis. Čakčamánu 2023 dievasčoahkkinmearrádusas gáibida Sámediggi ahte ráđđehus geassá ruovttoluotta Hammerfest LNG elektrifiserenmearrádusa ja ahte ollislaččat guorahallá makkár váikkuhusat “Fápmo- ja industriijaloktemis Finnmárkkus” leat sámi kultuvrii ja ealáhusaide.
Olles proseassa jáhkkimis maiddái čuohcá sámi vuoigatvuođalaččaide geaidda fápmolokten guoská, go sis leat unnán hálddahuslaš resurssat searvat gáibideaddji váldeproseassaide.
– Min mielas ráđđehus risikere sámi kultuvrra álbmotrievttálaš suodjaleami go ovdagihtii mearrida ahte Finnmárkui galgá ceggejuvvot unnimusat 350MW ođđa bieggafápmu ovdal jagi 2030, ja mii oaivvildit ahte dán áššemeannudeami galgá duođas vuoruhit. Min mielas dagaha dát dohkkemeahttun deattu konsešuvdnaproseassaide, mii fas njeaidá luohttámuša energiijaeiseválddiid bealátkeahtes áššemeannudeapmái, dadjá Jåma.
Jagi 2020 dievasčoahkkinmearrádusas Sámedikki oaivila birra bieggafápmui gáttis, deattuhuvvo ahte Sámediggi ii doarjjo ahte láhččojuvvo dilli eanet bieggafápmohuksemii boazodoalloguovlluin. Lea maiddái áibbas čielga gáibádus ahte álbmotriekti, olmmošvuoigatvuođat ja álgoálbmotvuoigatvuođat gozihuvvojit ja deattuhuvvojit sihkkarastin dihte vuođu sámi servodahkii, sámi beroštusaide ja sámi kultuvrii. Dan dihte hilgu Sámediggi mearrádusas buot sisabahkkemiid bieggafápmohuksema oktavuođas sámi guovlluin, jus sámi ealáhusberoštumit dahje vuoigatvuođalaččat eai leat addán friija ja ovdagihtii dieđiheami vuođul miehtama huksemii.
Jåma čujuha stáhtaministara Jonas Gahr Støre sárdnái Sámedikki dievasčoahkkimis njukčamánus 2023 mas deattuhii ahte ráđđehus ferte nannet iežas konsultašuvdnarutiinnaid Sámedikkiin, boazodoaluin ja eará ealáhusaiguin maidda áššit gusket.
– Ráđđehusa bargovuohki Hammerfest LNG elektrifiserenáššis čájeha nuppe ládje. Min mielas lea maid dálkkádatpolitihkka dehálaš, muhto dakkár politihkka ii sáhte čuohcat sámiid álgoálbmotvuoigatvuođaide ja ealáhus- ja kulturdoaimmahanvejolašvuođaide. Sámediggi beahttašumiin oaidná ahte lea juste dat mii lea dáhpáhuvvame, loahpaha Jåma.
Geahča Norgga čážádat- ja energiijadirektoráhta (NČE) neahttasiiddus listtu elfápmoprošeavttain Finnmárkkus mat leat dieđihuvvon NČE:i skábmamánu 17. beaivvi 2023
Loga NČE ođđasa: Langt flere kraftprosjekter i Finnmark enn det er plass til i strømnettet