Nana sániiguin ja ivdnás liibmamearkkaiguin lea Sámedikkis čielga oaidnu: Veahkaválddálašvuođas ja illasteamis ii leat makkárge saddji sámi servodagas.
Menddo ollu sápmelaččat leat vásihan veahkaválddi. Measta bealli sámi nissoniin dieđihit ahte leat vásihan fysalaš, psyhkalaš dahje seksuálalaš veahkaválddi mánnávuođas. 49% leat vásihan veahkaválddálašvuođa eallimis. Maiddái sámi dievdduid gaskkas leat alla logut, 23% leat vásihan veahkaválddálašvuođa.
– Dorvvolaš ja veahkaválddehis servodaga hábmen lea min buohkaid duohken – nuoraid ja vuorasolbmuid. Geavat liibmamearkka. Čájet ahte beroštat. Čájet oadjebasvuođa. Čájet duostilvuođa, dadjá sámediggeráđđi Elisabeth Erke.
Smávva liibmamearka – čielga diehttu
“Oadjebasvuohta ii leat šiehtadallanášši”, “Mun lean várjaleaddji”, “Juo sámi servodagaide veahkaválddálašvuođaid haga”, “Leat dorvvus dás”, “Mu skihpárat galget leat oadjebasat” ja “Oadjebas oappát ja vieljat” – leat julggaštusat mat bohtet ovdán Sámedikki liibmamearkkain. Dát gávdnojit nuortalašgillii, lullisámegillii, julevsámegillii, davvisámegillii ja dárogillii, ja leat ráhkaduvvon vai oidnojit - ja mearkkašit olu.
Ulbmil lea ovttageardán: Čalmmustahttit ahte mii ovttas vuosttaldit veahkaválddálašvuođa ja illastemiid. Ahte mii háliidat oadjebas ruovttuid, oadjebas skuvllaid, oadjebas deaivvadansajiid - buohkaide.
Du áŋgiruššan lea dehálaš
Liibmamearkkat leat eanet go dušše čikŋan - das leat čielga signálat. Darvvit liibmamearkkaid:
- Iežat viessouksii dahje kantuvrii – de čájehat earáide ahte du luhtte lea dorvvolaš.
- Dihtorii, dihtordulbosii dahje čállingirjái, de čájehat earáide ahte háliidat veahkaválddehis sámi servodagaid.
- Iežat biilii, vai earát oidnet du oaivila gos dál ain jođežat.
– Juoge liibmamearkkaid earáiguin – skuvllas, barggus, organisašuvnnain, festiválain geasset dahje iežat sámi deaivvadanbáikkis. Mađi eanet olbmot guddet julggaštusa, dađi gievrrat leat mii ovttas, ávžžuha sámediggeráđđi Erke.
Searvva áŋgiruššamii
Dát lea eanet go dušše áŋgiruššan. Dát lea muittuhus ahte oadjebasvuohta lea riekti – ii ge ovdamunni. Ovttas mii sáhttit dahkat erohusaid.
Geavat liibmamearkka. Vállje oainnu. Loga ii veahkaválddálašvuhtii – oadjebasvuođa fal.
Dáppe gávnnat liibmamearkkaid
Don sáhtát viežžat liibmamearkkaid buot Sámedikki kánturbáikkiin:
- Olmmáivággi
- Romsa
- Skánit
- Ájluokta
- Aarborte
- Snåase
- Vuonnabahta
- Kárášjohka
- Guovdageaidnu
Jus dus ii leat vejolašvuohta fitnat dáid kánturbáikkiin, sáddes e-boastta midjiide samediggi@samediggi.no, de mii sáhttit veahkehit du.