– Raporta čájeha ahte mii leat máŋgga láhkái lihkostuvvan fágaođasmahttimiin

Sámi allaskuvla lea almmuhan vuosttaš oasseraportta dutkanprošeavttas mii galgá árvvoštallat ođđa oahppoplánaid sámi sisdoalu. Raporta čájeha ahte ođđa nationála oahppoplánain lea dárkileappot sisdoallu sámi fáttáid birra ja eanet gealbomihttomearit maid sáhttá čatnat sámi fáttáide.

Sámediggeráđi Mikkel Eskil Mikkelsen (NSR) mielas leat gávdnosat raporttas miellagiddevaččat.

– Raporta čájeha ahte mii máŋgga dáfus leat lihkostuvvan fágaođasmahttimiin. Buot oahppit miehtá riikka galget oahppat sámi fáttáid birra máŋgga fágas. Dát lea earenoamáš dehálaš go Duohtavuođa- ja soabahankommišuvdna lea čájehan ahte buohkaid máhttu sápmelaččaid ja nationála minoritehtaid birra Norggas lea hui vuollin, dadjá Mikkelsen.

Vuosttaš oasseraporta guorahallá fágaođasmahttima áigumušaid das ahte áimmahuššat sámi perspektiivvaid oahppoplánabuktosis ja mo dat bohtet oidnosii proseassas ja gárvves oahppoplánabuktosis. Raporta čájeha ahte ođđa nationála oahppoplánain, mat biddjojedje doibmii 2020 čavčča, lea dárkileappot sisdoallu sámi fáttáid birra ja eanet gealbomihttomearit maid sáhttá čatnat sámi fáttáide, muhto eai leat nu máŋga gealbomihttomeari main sámi sisdoallu namuhuvvo erenoamážit. Fágaođasmahttima okta dehálaš áigumuš lei oažžut eanet rabas gealbomihttomeriid.

Dárbbašit eanet gelbbolašvuođa sámi diliid birra

Ovddeš oahppoplánaevalueremat čájehit ahte skuvllat ja oahpaheaddjit geat čuvvot nationála oahppoplánaid dárbbašit eanet gelbbolašvuođa sámi diliid birra vai sáhttet fátmmastit sámi fáttáid ja sisdoalu, ja ahte oahpaheaddjit dábálaččat geavahit oahpponeavvuid oahpahusa vuolggasadjin. Dutkit oaivvildit ahte dát bidjá stuorát gáibádusaid oahpaheddjiid máhtolašvuhtii sámi dilálašvuođaid birra ja ahte dat sáhttá dagahit, ahte oahpahusas eai leat nu máŋga sámi fáttá.

– Sámediggi lea ovttasráđiid Oahpahusdirektoráhtain ráhkadan doarjjaresurssaid sámi sisdoalu bargui skuvllas. Seammás ferte skuvlaeaiggát láhčit oahpaheddjiide vejolašvuođa loktet iežaset gealbbu sámi fáttáin vai ollašuhttá oahppoplána gealbomihttomeriid. Dasa lassin lea dát maiddái gelddolaš hástalus stuorra lágádusaide ahte lasihit sihke sámi sisdoalu oahpponeavvuin ja ahte sisdoalus lea alla kvalitehta, dadjá Mikkelsen.

Guokte oasseraportta vel

Boahtte raporta prošeavttas mii guorahallá ođđa oahppoplánaid sámi skuvllas boahtá 2024 geasi. Dat galgá guorahallat sámi oahpaheddjiid vásáhusaid sámi ohppiid oahpahusas, sámegiela dili ja movt oahpaheaddjit árvvoštallet sámi ohppiid gielladili.

Sámi skuvllat sáhttet oažžut stuorát friddjavuođa báikkálaš heivehemiide ja addit njuovžilvuođa mii nanne sámi sisdoalu oahpahusas. Dáid fáttáid áigot guorahallat goalmmát oasseraporttas, mii plánejuvvo almmuhuvvot guovvamánus 2025.

Sámediggi áigu čuovvulit raportta.

– Go dat guokte maŋemus oasseraportta vel gárvánit, de dát lea buorre vuođđu dan viidáset bargui, dadjá Mikkelsen.

Loga raportta Evaluering av fagfornyelsen samisk Intensjoner, prosesser og forståelser i et urfolksperspektiv