Sámediggepresideantta ođđajagisárdni

Sámediggepresideantta Silje Karine Muotka ođđajagisárdni 01.01.2025, sáddejuvvon NRK1:žis.

Geahča sártni NRK1:žis

Buorit olbmot,

Lei gelddolaš čuovvut Bodø-Glimt go čikče nu bures Manchester United vuostá, ja go  jođihedje gilvvu álggus. Sin indu sáhttá muittuhit ahte ii leat joavkku sturrodat mii mearrida mo mii fárrolaga ceavzit.

Lea bávččas báhcit joavkku olggobeallái. Erohusat servvodagas lassánit, gaskal sin geas lea ruhta, ja sin geain eai leat vejolašvuođat. Mii fertet bissehit dán hedjoneami. Olggušteapmi gaikkoda servvodaga váibmosuonaid. Stuorra joavkobarggus ferte juohkehažžii sadji.

Buolvvaid čađa leat mii doalahan iežamet identitehta ja árvvuid vaikko dáruiduhttin leamaš nu issoras ja garas. Go ohcala duohtavuođa, de orru čielggasin ahte ii leat diehttelas ahte mis ain sámevuohta, dáruiduhttinpolitihka dihtii. Min sitkes álbmot lea rahčan, ja ain rahčá. Muhto mearrasápmelaš Beate Bursta, Ávanuoris, ofelastá min go son čájeha gávtti bokte mo mii sáhttit iežamet identitehta oamastit. Son lea buorre ovdamearkan dasa mo njulgen- ja soabadanbargu geavatlaččat doaibmá.

Lei historjjálaš oaidnit Stuorradikki váldimin ovddasvástádusa dáruiduhttinpolitihkkii. Stuorra ovttaoaivilvuohta doaimmaid hárrái addá doaivaga, ja erenoamážit Stuorradikki mearrádus loktet gelbbolašvuođa oktasaš historjjá birra,  ja nannet giela ja kultuvrra.

Seammás fertet mii dovddastit ahte Stuorradiggi ii dadjan maidige dálá riidduid birra mat gusket eatnamiidde ja čáziide, juoga mii ollugiid mielas livččii mearrideaddji vai sáhttit soabadit.

Muolkkuid elektrifiseren ja Finnmárkku elfápmolokten leat stuorámus ovttaskas falleheamit sámi kulturdoaimmaheami vuostá. Ráđđehus dagai Muolkkuid-áššis mearrádusa árvvoštalakeahttá váikkuhusaid ja ráđđádalakeahttá Sámedikkiin ja sámi beroštumiiguin, juoga man dihtii ánssášivččii rukses koartta. Luonddu dihtii dáistaleamis, nugo spábbačiekčamisge, ferte leat fair play. Go njuolggadusat rihkkojuvvojit, de ferte duopmár lávket šilljui. Danne lea Sámediggi áššáskuhttán stáhta.

Miehtá máilmmi leat sihke olbmot ja luondu deattu vuolde. Vuovddit jávket, jogat nuoskkiduvvojit, ja sihke olbmot ja eallit šaddet báhtarit iežaset ruovttuin. Riiddut váikkuhit vigihemiide, ja mii oaidnit mo dađistaga eanet deaddu min heakkadehálaš ekovuogádagaide váikkuha. NRK lea almmustahttán ahte mii beaivválaččat jávkadit meahci mii vástida 
measta 20 spábbačiekčanšilljui. Go mii ávžžuhit unnidit bilideami, de  eat leat gieldimin ovdáneami, muhto mii háliidat seailluhit iežamet  oktasaš eallinvuođu. Luonddubilideapmi ii leat mearrasámi árbevierru. Dát dáistaleapmi vuonaid, mehciid ja duoddariid ovddas lea olles olmmoščerdii buorrin. Ii leat menddo maŋŋit jorgalit. Min dálá válljejumit mearridit guđe guvlui mii  servodahkan ovdánit – ja mii eat suitte válljet boastut.

Mii fertet doaivut ahte Stuorradiggi jođiha seamma aktiiva soabadanpolitihka go dáruiduhttinpolitihka. Sámediggi galgá sihkkarastit ahte juohke sápmelaš galgá oažžut faláldagaid doppe gos son orru.

Finnmárkku spábbačiekčanbirrasa kampánja, «MII-MET-VI», lea movttiidahtti ovdamearkan dasa mo sáhttá searválaga bargat. Sii čájehit ahte cielaheapmi ja bilkideapmi ii leat obanassiige dohkálaš. Spábbačiekčanšiljus, nugo servodagasge, galggašii áŋgiruššan, gálggat ja ovttasbargu leat dehálaččat – ii fal olbmo duogáš. Dađi bahábut vásihit sámi mánát ja nuorat ain cielaheami ja vealaheami.

Mii fertet maiddái duostat hállat dan birra ahte mis leat váttisvuođat sámi servodagas, nugo illasteapmi ja veahkaválddálašvuohta. Dat leat servodatváttisvuođat maiguin buohkat fertejit bargat. Mii fertet doarjut sin geaidda dát čuohcá ja ulbmillaččat bargat eastademiin ja buohkaid oadjebasvuođa dihtii. Dán barggus eat sáhte meaddit.

Spábbačiekčamis de lea olles joavku dehálaš, jus galgá lihkostuvvat. Nu lea min servvodagas ge. Eanet ja eanet olbmot dieđihit iežaset Sámedikki jienastuslohkui. Ja dasto stuorru min joavku beaivvis beaivái demokratiijai buorrin.

Didjiide háliidan sávvat váimmolaš bures boahtima! Dii nannebehtet Sámedikki geađgejuolggi. Sámi álbmogis lea jođihanfápmu – juohke okta dis dahká uhcibuš ja stuorábuš válljejumiid mat sihkkarastet ahte min gielat ja kultuvra seailu.

Stuorradiggi lea lasihan doarjaga Sámediggái, ja dalle lea mis buoret vejolašvuohta nannet Sámi servvodaga.

Go mii ovttas bargat, de lea mis fápmu rievdadit doali. Min árbevierut ja álgoálbmotmáhttu ofelastet min buoret boahtteáiggi guvlui. Juohke mearrádus maid mii dahkat, juohke rahčamis, lea mearkkašupmi min jovkui.

Mii dárbbašat du.

Buorre ođđa jahki!