Sámediggeráđđi lokte Sámedikki čilgehusa sámi statistihka birra digaštallamii Sámedikki boahtte dievasčoahkkimis, gaskavahku geassemánu 7. beaivvi.

Statistihkka reaidun adnojuvvo áibbas mearrideaddjin gozihit norgga stáhta olmmošvuoigatvuođalaš geatnegasvuođaid sámi álbmoga ektui, muhto sámediggeráđi mielas maid lea statistihkka lihkka dehálaš addimis politihkkáriidda ja eará mearrideddjiide dárbbašlaš dieđuid dárbbuid ja hástalusaid birra mat leat sámi servodagas.

– Lea mearrideaddji vuođuštit ákkasteami loguiguin. Nu dajai Ole Henrik Magga juo 1999:s. Illá lea jáhkehahtti ahte mii, fargga 25 jagi maŋŋil, eat sáhte vuođuštit ákkasteamimat loguiguin.  Buorre eamiálbmotpolitihkka eaktuda buriid eamiálbmotdieđuid, ja mii eat šat sáhte čohkkát jaska ja geahččat go diehtojuohkinservodat guođđá min.

– Nu go Alimusrievtti duopmu Fovsennjaarke-áššis govvida, de ii leat nu ahte norgga stáhta lea máilmmimeašttir eamiálbmotrivttiin, muhto nu guhká go dárbbašlaš dieđut eai gávdno, lea gosii veadjemeahttun diehtit rihkkojuvvojit go sámiid rievttit eará surggiin. Lea measta jáhkkemeahttun dadjat, muhto mii eat odne dieđe man olu sámi mánát leat mánáidsuodjalusa fuolahusas, dadjá sámediggeráđđi.     

Sámediggeráđđi lea identifiseren hástalusa:

– Čuolbma lea vuosttažettiin ja ovddemus ahte mii eat dieđe geain galgat dahkat statistihka. Eat dieđe geaid galgat jearahit. Dan dihte bovdet dál digaštallamii mas mihttun lea ráhkadit sámi statistihkalaš populašuvnna registariid vuođul mat mis leat odne, earret eará Sámedikki jienastuslohku, dadjá Myrnes Balto.  

Sámediggeráđđi lokte čuovvovaš vugiid árvvoštallamii:

• Geavahit eaktodáhtolaš iešidentifiserema álbmotiskamiid ja hálddahuslaš registariid olis ja go deaivvada guoskevaš almmolaš bálvalusfálliin
• Bidjat sámi kultuvrralaš duogáža eaktodáhtolaš diehtun Álbmotregistarii
• Rahpat Sámedikki jienastuslogu oppalaš statistihka geavahussii, sierranas njuolggadusaiguin mat muddejit dákkár jearaldagaid meannudeami
• Ráhkadit statistihkalaš populašuvnna jienastuslogu, boazomearkaregistara ja álbmotlohkamiid vuođul
• Ásahit orgána mii galgá hálddašit kollektiiva miehtama čadnon sámi statistihkkii

– Jus eat lohkkojuvvo, de eat vuhtiiváldojuvvo. Nu lea dilli odne, ja eat mii oaččo eambbo ávkkálaš statistihka ja dieđuid iežamet birra jus eat daga juoidá fargga. Mii fertet veardidit man guhká vel galgat bissut seamma dásis, loahpaha sámediggeráđđi Runar Myrnes Balto.

Jearahallama addá dahje vástida gažaldagaide sámediggeráđđi Runar Myrnes Balto (NSR), +47 977 73 778, runar.myrnes.balto@samediggi.no