Sámi nuorat UN Global Indigenous Youth Forum, Roma 2023 Sandra Márjá West

FNs Global Indigenous Youth Forum (UNGIYF) mii lágiduvvo juohke nuppi jagi, lea áidna álgoálbmot alladássásaš forum maid ONa biebmo- ja eanandoallo organisašuvnda FAO lágiida. Dán jagi lei forumčoahkkin Romas, golggotmánu 16. - 20. b.

Máŋga čuođi álgoálbmot nuorat miehtá máilmme ledje čoahkkánan iešguđetge bargobájiide, panelságastallamiidda ja jorbabeavddeságastallamiidda ja eará doaimmaide mas sihke máhtolonohallan ja biebmo- ja kulturvásáhusat ledje guovddážis.

Sámi nuoraidjoavkkus ledje Mathias Eilert Olsen, Dan-Jonas Mikael Sparrok, Kristian Wilhelmsen, Aina Haugom Nordfjell ja Aina Madelen Nordsletta Aslaksen.

- Lea leamaš hirbmat somá ja mii leat oahppan olu ovttasbargat eará álgoálbmot nuoraiguin. Vaikke mii ássat iešguđetge riikkain ja hállat iešguđetge gielaid, lea mis dattege ollu mii lea oktasaš ja mii čadná min oktii. Biebmoháhkan, biebmokultuvra ja biebmojuogádeapmi lea mis buohkain stuorra oassi iežamet identitehtas, kultuvrras ja gielas ahte ii sáhte rievttimiel earuhit eará álgoálbmogiid min iežamet biebmovuogádagain, dadjet nuorat oktasaš cealkámušas.

Nuoraidforuma ulbmil lea digáštallat álgoálbmogiid biebmo- ja máhtovuogádagaid boahtteáigge geahčastagas. UN Global Indigenous Youth Forum lea maid hábmen deklarašuvnna mas nuorat buktet politihkálaš rávvagiid, ja deklarašuvdna geigejuvvui FAOii loahpahandoaluid oktavuođas mannan bearjadaga. 

- Midjiide lea maid leamaš hui dehálaš váldit oasi deklarašuvnna hábmemis vai mii ovttas sáhttit buktit iežamet oaiviliid ja sávaldagaid máilmmi eiseválddiide, sihke báikkálaš ja našunala dásis, mo mii oaidnit dehálažžan sihke vuhtiiváldit ja ovdánahttit min biebmovuogádagaid, dadjá sámi nuoraid delegašuvdna.

Álgoálbmotnuorat 7 guovlluin máilmmis leat mannan váhkkus čoahkkinasttán FAO váldokántuvrras, ja sii leat earret eará beassan searvát World Food Forum plenumčoahkkimiin, FAO Hand-in-Hand Investment Forum čoahkkimiin, FAO Science and Innovation Forum čoahkkimiin, ja máilmmi biebmosihkkarvuođa lávdegotte čoahkkimiin. Nuoraidforuma nubbi oassi lea erenoámažit deattuhan nuoraid politihkálaš rávvagiid sierra kámpanjja bokte  “My Food Vision is...”,  mii lea boahtteáiggevišuvdna man ulbmil lea mobiliseret eiseválddiid sihke vuhtiiváldit, suddjet ja nannet álgoálbmogiid biebmo- ja máhttovuogádagaid, ja maiddái bargat dálkkádatdoaibmabijuiguin. 

Sámediggepresideanta Silje Karine Muotka (NSR) searvvai maiddái foruma álgobeivviid čájehandihte doarjaga álgoálbmotnuoraide ja son lea erenoámaš rámis go sámi nuorat leat nu buori barggu dahkan. Sártnistis UN Global Indigenous Youth Forumii deattuhii sámediggepresideanta man dehálažža álgoálbmogiid biebmovuogádagat leat, masa maiddái gullá árbevirolaš biebmokultuvrra seailluheapmi ja ovdánahttin, dálkkádaga- ja luonddumáhttu, álgoálbmogiid heiveheapmi dálkkádatnuppástuhttimii ja oamásteapmi eatnamiidda. Nuoraide dajai Muotka ná:

- Lean rámis go beasan dás leat nu ollu álgoálbmotnuoraiguin. Máŋgasat dadjet ahte nuorat leat ihttábeaivvi jođiheaddjit, muhto dii lehpet jo jođiheaddjit iežadet báikegottiin ja álbmogiid ovddas. Din jienat leat dehálažža.

Sámi joavku UNGIYF 2023 Sandra Márjá West