Ráhkis bearaš, olbmát ja fuolkkit.

Dál leat čoagganan Olmmáivákki čoakkalmasvistái dahkat earrodearvvuođaid Mary Konstanse Mikalsen Trollvikiin, ráhkislaš eadni, vuoni, áhkku, máttaráhkku, oabbá ja politihkalaš ustit.

Lea lossat dás čuožžut ja dahkat earrodearvvuođaid ovttain min ovddasmanniin, Sámedikki vuosttaš várrepresideanttain jagi 1989 rájes 1993 rádjái. Mii muitit su čeahpes ja árvvusadnojuvvon politihkkárin.

Mary šattai mávssolaš politihkkárin gii váikkuhii sámepolitihkkii máŋggaid jagiid. Son lei 54-jahkásaš go válljejuvvui Sámediggái. Son válljejuvvui fas Sámediggái 1993:s, ja dalle lei čoahkkinjođiheamis 1997 rádjái.

Marys ledje iežas politihkalaš mihtut ja son muitalii iežas jienasteddjiide áigumušaidis birra. Son háliidii rievdadusaid servodahkii. Rievdadusaid mat min árgabeaivvi galge álkidit. Son válljii rahčat sámiid áššiid ja min rivttiid nannema ovdii. Dan ovdii ahte Sámediggi galggai oažžut dan fámu mii parlameanttas galgá leat! Dat leigga Mary ja Ole Henrik Magga. Ovttasbargu mii doaimmai hui bures dalle go sudnos lei politihkalaš fápmu sámiid álbmotválljen orgánas.

Mary lei ovddasmanni, ja sámi ofelaš. Son lei gievra ja jállu. Son máhtii organiseret, sihke báikkálaččat ja guovllu dásis. Son lei ja šattai ovdagovvan ollugiidda.

Son árrat áŋgiruššagođii politihkas, sihke iežas suohkanis ja Romssa fylkkas. Son lei guovddážis Senterkvinnene organisašuvnnas, ja dasto maŋŋel sámepolitihkas Norgga Sámiid Riikkasearvvi bokte.

Mary árrat oahpai váldit ovddasvástádusa ja son han lei riegádan 30-logu gaskamuttus, mii lei garra áigi. Nu go maiddái ollu eará nissonolbmot geat riegádedje gilážiin dan áiggi, barggai Mary sihke dállodoaluin ja lei dálueamit, mii lei dábálaš dalle. Son maiddái válddii eará oahpu lassin dábálaš álbmotskuvlla ohppui. Son váccii Solhov álbmotallaskuvllas ja válddii oahpu gávpeskuvllas Romssas.

Son šattai resursaolmmožin duojis. Sus lei olu árbevirolaš máhttu ja máhtii olu sámi borramušárbevieruid birra. Mary dávjá bovdii mállásiidda, ja máhtii ráhkadit buoremus borramušaid báikkálaš ávdnasiiguin. Nu son lei ofelažžan min árbevirolaš borramušaid stáhtusa loktemis.

Erenoamáš gelbbolašvuohta mii buolvvas bulvii lea fievrriduvvon. Mary anii dehálažžan ahte nuorat ohppet dan vai min árbevierut seilot boahtteáigái. Dan dihte son lei áŋgir, ja doalai olu kurssaid dán guovllus. Ii son doallan kurssaid dušše oahpaheami dihte, muhto maid danne go háliidii čohkket nuoraid ja vuorasolbmuid servvoštallamii.

Mary anii dehálažžan oainnusmahttit nissonolbmuid rolla ruovttus ja báikegottis.

Mary lea muitalan ahte dalle go son bajásšattai sáhtii rátnu leat dat mii gájui ruovttu, erenoamážit go ledje garra jagit ja go eanadoaluin dahje guolástemiin dálvet ii mannan bures. Ránuid, fáhcaid ja eará dujiid vuovdin márkaniin Ivgobađas sáhtii sihkkarastit bearrašiid ruhtadili.

Rátnu lea ain dehálaš buvtta mii vuolgá Olmmáivákkis, ja dat lea dan buori organisatoralaš barggu dihte maid Mary barggai ovttas daiguin eará nissonolbmuiguin.

Rátnu maid lea šaddan guovddáš sámi symbolan. Dat lea adnon oađđadahkan ja loavddan, ja dál herve maid olu ruovttuid ja almmolaš visttiid seinniid.

Ii dáidde leat vissis ahte Mary ja dat eará nissonolbmot dan jurddašedje dalle go barge dujiin báikkálaččat Olmmáivákkis, muhto sin bargu šattai oktan min oktasaš barggu geađgejuolgin árbevieruid áimmahuššamis Sámis.

Mary maid lei okta dain vuosttaš nissonolbmuin gii geavahišgođii gávtti maŋŋel go dat ii lean leamaš anus guhkit áigái. Son lei rámis gávttiin. 

Mary gulai bulvii mii ain sámástii máŋggaid jagiid garra dáruiduhttinproseassa maŋŋel. Mary lei resursaolmmoš báikkálaš terminologiijas, báikenamain ja sámi nammaárbevieruin.

Mii muitit Mary ovdagovvan ja ofelažžan báikegoddái, min árbevieruide, nissonolbmuide ja Sápmái

Háliidan Sámedikki ja sámi álbmoga bealis giitit Mary Konstanse Mikalsen Trollvika dan buori barggu ovddas maid barggai olles sámi álbmoga ovdii. 

Vuoiŋŋat ráfis!