Sámediggepresideanttat, luohttámušolbmot, buorit olbmot!
Illudahttá čoahkkanit dievasčoahkkimii. Sámi ovttasbargu lea dehálaš midjiide buohkaide. Eahpesihkkaris áiggis goas eanet go ovdal fuobmát ahte eat sáhte árvidit maid boahtteáigi buktá ja makkár váikkuhusaid dáhpáhusat buktet de lea stuora illu ja lihkku go beassat deaivvadit.
Lean doaibman presideantan Sámi Parlamentáralaš stivrras diibmá golggotmánu rájes. Mis leat leamašan dušše digitála čoahkkimat, muhto leat lágiidan máŋggaid čoahkkimiid. Nuppát gearddi oainnán ahte lea dehálaš doallat buori gulahallama ja dávjá sámediggepresideantta guoktáin.
SPR áigodat lea leamaš gáibideaddji danne go leat vásihan rohtodávdda ja sihke dávddaid vuosttildeapmi ja rájáid rasttildeapmi lea váttisin dahkan čoahkkindoaimma ja čađahit politihkalaš proseassaid vuogi mielde mii ii leat leamaš oahpis midjiide. Dattetge leat máŋga oassebeale doaimmahan barggu nu go SPR doaibmaplánas dán doaibmaáigodaga dávista.
Mii ovdanbuktit doaimmačilgehusa sierra áššis maŋŋelaš dán čoahkkimis, nu ahte šaddá áigi digaštallat dan dievasčoahkkimis. Lea menddo ádjás bargu ovddidit buot áššiid doaibmadieđáhusas, muhto áiggun goitge dál juo geardduhit ahte SPR bargojoavku geat leat árvvoštallan rádjaheađuštemiid leat bargan buori barggu, mii ferte ain čuovvuluvvot.
Háliidan maid namuhit enhanced participation barggu mainna sámediggepresideanta Tuomas Aslak Juuso lea bargan olu, lea proseassa mas lea guhkes ovdahistorjá ja proseassat Áltá guokteduhát- golmmanuppelohkái (2013 ) oktavuođas dahke dehálaš vuođu dasa.
Lea viiddis ON-ášši, muhto lean rámis movt Juuso lea fuolahan oppasámi perspektiivva go lea ovddidan erenoamážit dán ášši. Bissovašvuohta ja bargohárjáneapmi lea dagahan ahte bissovaš foruma bokte leat maid olahan erenoamáš ruhtadeami bargui. Eahpitkeahttá háliidan rámidit Juuso rahčamuša dehálaš oassin dás.
Sámediggepresideanta Håkan Jonssonis lea ain ovddasvástádus Davviriikka ráđiin gulahallat vai sihkkarastit formála sámi ovddasteami sihke Davviriikkaid ráđis ja barggu oktavuođas mii geavvá Davviriikkaid ráđi vuollásaš lávdegottiin. Dá lea maid bargu mii lea bistán guhka, muhto lean ilus ja duhtavaš go Jonsson lea vuoruhan dán barggu min dihte.
Norggabeale de leat áŋgirit bargat ON riikkaidgaskasaš álgoálbmot giellajagiin ja leat joatkán seamma áŋgirvuođain go ON álgoálbmotgielaid logijahki álggahuvvui árat dán jagi. Háliidan giitit ovddeš sámediggepresideantta Aili Keskitalo doaimmas mii lei UNESCO stivrenjoavkkus. Son lea erenoamážit vuoruhan giellateknologiija ja digitaliserema riikkaidgaskasaš ovttasbarggus.
Mii leat fárrolaga ožžon Giellagáldu sadjái. Dat lea hui dehálaš olahus. Mun háliidan giitit buohkaid geat leat leamaš fárus dahkat vejolažžan ásahit dákkár oktasašsámi giellaásahusa. Mun dieđán ahte lea ain ollu bargu vuordimis sihkkarastit Giellagáldu boahtteáiggi. Vuordemeahttun ollu praktihkalaš čuolmmaid čoavdin lea leamaš oassin Giellagáldu ásaheamis oktasašsámi institušuvdnan. Mun lean giitevaš buohkaide geat leat leamaš mielde dán barggus, ja háliidan maid namuhit ahte hálddahusat min golmma Sámedikkis, dievasčoahkkimat ja Giellagáldu stivra leat bargan hui dehálaš barggu oažžun dihte sadjái dán ásahusa. Boahtteáigi čájeha dán ásahusa mearkkašumi. Danin ferten bidjat áiggi maiddái čuvget dán ášši dego soaitimis deháleamos bargun maid SPR lea olahan. Didjiide sáhtán muitalit ahte dát ii leat boahtán iešalddis, ja bohtosiid boahtit oaidnit áiggi mielde. Odne sáhtán aŋkke dadjat ahte mus lea nana jáhkku ahte dát lea rievttes ja dehálaš lávki midjiide buohkaide.
Munnje lea maid lunddolaš namuhit vuoruheami dan dehálaš ovttasbarggus mii SPR:s lea Sámeráđiin. Sámeráđis lea guovddáš rolla, NGO dahje non governmental organizasion:in.
Sámeráđis lea guovddáš doaibma dálkkádatáššiin. Nu go gulaidet ikte, de galgá Sámeráđđi hábmet sámi dálkkádatraportta mii lea vuordimis gárvvis dán jagi loahpas. Norggabeale Sámediggi lea diŋgon dán barggu.
Dálkkádatrievdamat dáhpáhuvvet min guovlluin, beroškeahttá riikkarájáin. Danne ferte dát dálkkádatraporta dahkkot miehtá sámi geahčastagas dahje perspektiivvas. Sámeráđđi gártá nu fátmmastit buot golbma sámedikki, sámi organisašuvnnaid ja ásahusaid – ja maiddái fágabirrasiid mat ovttas hábmejit dálkkádatraportta.
Mii fertet ain bidjat min návccaid, min máhtu ja arenaid mat mis leat, buori ovttasbargui ja ovttasdoaibmamii, danin go leat okta unna álbmogaš stuora máilmmis. Mu mielas mii leat dan guvlui dál bargame. Mun háliidan giitit go leat nu oallugat geat ávkinatnet iežaset máhtu, áŋgirvuođa ja áiggi háhkat vejolašvuođaid sáhttit gullot, searvat ollu iešguđetlágan oktavuođaide ja veahá iešguđet ládje.
Sihkarvuođapolitihkalaš dilli boahtá boahtteáiggis eanet ja eanet hástalit min. Dađi bahábut de leat gártan dan dillái ahte ruoššabeale sámit eai leat odne dáppe. Eanet suodjalusdoaimmaheapmi Sámis, garrasit bahkken areálaide ja eahpesihkkaris dilli sihkarvuođapolitihkas leat áššit mat bohtet gáibidit eanet mis. Dan oktavuođas boahtá min bargu SPR oktavuođas leat hui guovddážis.
Mun boađán dán čoahkkimis luoitit Sámi Parlamentáralaš ráđi čoahkkinjođiheami sámediggepresidentii Håkan Johnsonii. Mun illudan dán čoahkkimii, ja nanu ovttasbargui SPR vuolde maiddái boahtteáiggis.
Giitu mu oasis!