Lean hui ilus leat dás ovttas Áhkánjárgga suohkaniin čalmmustahttimin dán oktasaš prošeavtta. Mii leat ceggen dán bácci muitin dihtii sin geat leat hávdáduvvon Silsandmoena girkogárdái. Girkogárdi lei Čoalmmis ja dat lei geavahusas 1800-logus. Nuppi máilmmisoađi áigge hávddit billahuvve.

Háliidan giitit sámi báikkálašhistorihkkára Einar Nilsen Nylund reivve ovddas maid sáddii munnje máŋga jagi áigi. Reivves son čilgii Silsandmoena girkogárddi billistemiid, ja sávai ođđa muitobácci.

Das son maiddái muitalii iežas čeazi muitalusa das mo okkupašuvdnafámut 1942:s billistedje girkogárddi. Dát fearán čuzii munnje. Lea ahkit jurddašit ahte moanaid sápmelaččaid ja dáččaid maŋimuš vuoiŋŋastanbáiki meannuduvvo nie gutneheamet.

Sámediggái lea leamaš dehálaš duohtandahkat dán prošeavtta ja leat veahkkin dikšumin dološ háviid. Danin lei illudahtti ahte Áhkánjárgga suohkan vástidii positiivvalaččat initiatiivii cegget dán muitobácci.

Dan eahperievtti, mii lea dahkkojuvvon dáid hávdáduvvon olbmuid vuostá, ii sáhte šat rievdadit, daningo dokko gokko oktii lei girkogárdi, lea dál industriijaguovlu. Muhto dáinna muitobácciin háliidit mii addit ođđa muitobáikki mas lea árvu, ja dainna lágiin dikšut háviid mat leat gártan ovddeš daguid dihtii.

Loahpahan dáinna divttain maid Áillohaš/Nils Aslak Valkeapää lea čállán:

og tiden er ikke, ingen ende, ingen
og tiden er, alltid, bestandig, er
stiger, synker
fødes, dør
slik,
rundes døgn år
snø smelter
knopper skytes
livets strøm når djupålen
i bevegelse
vandringen i hjertenes
marker
avrundes
livets sirkel
tidløst
uten start
eller ende
oppfylles
forandres
farges
livet