Dat áidna vearrát go ahte ii oktage dieđe du
bákčasa
lea ahte buohkat dihtet
muhto ii oktage veaje dasa maidege
(Sara Vuolab – Gárži)
Ráhkis Sara,
Sámediggepresideantan lean mun hui rámis go beasan leat dás odne, go dutnje geigejuvvo bálkkašupmi du rabasvuođa, du dáistaleami ja du givrodaga geažil. Don leat iežat historjjáin dehálaš jietna ollu nuoraide geain lea lossa dilli. Du rabasvuohta váikkuha earáid nu, ahte sii maiddái dustet leat rahpasat.
Lean maid hui giitevaš go válljet geavahit iežat giela – min váibmogiela. Du gaskkusteamit leat maiddái veahkkin earáide go áigot sátnádit váttis áššiid. Psyhkalaš dearvvašvuođa birra lea unnán čállojuvvon sámegillii. Dat go don geavahat giellamet, de attát sámi nuoraide gaskkustanvugiid maiguin sáhttet čilget bákčasiid maid sii guddet, seammás go midjiide šaddá álkit áddet maid dát bákčasat sisttisdollet.
Don oainnusmahtát maiddái dan, man dehálaš veahkkefálaldagat, main sáhttá geavahit sámegielat, leat. Go lea váttis rahpasit hupmat dákkár váttis áššiid birra eará gillii.
Sámedikki mielas lea dehálaš fokuseret psyhkalaš dearvvašvuhtii. Mii diehtit ahte sámi servvodagas lea vel ge tabu hupmat psyhkalaš dearvvašvuođa birra. Das lea dávjá sáhka heahpatvuođas ja vártnuhisvuođa dovdduin.
Mii diehtit maiddái ahte ollu min sámi nuorain lea lossa dilli. Muhtun sivat dása leat eará nuorat, earret eará givssideapmi ja olggušteapmi. Eará sivat fas sáhttet laktásit dasa ahte sii lea sámi nuorat. Mii oaidnit ahte medias ja muđui servvodagas lassánit vealaheaddji guottut sámiid vuostá. Dát dávjá váikkuha sámi nuoraide, geat gártet bealuštit iežaset etnisitehta ja rievtti geavahit gielaset. Mii leat fuolas das, go dát váikkuhit negatiivvalaččat min nuoraid psyhkalaš dearvvašvuhtii – ja mii fertet dán atnit duođalažžan.
Mii fertet čuovvut Sara ovdamearkka. Mii fertet rahpasit ja duostagoahtit hupmat hástalusaid birra mat gusket psyhkalaš dearvvašvuhtii, ja mii fertet dustet dáid hástalusaid rabasvuođain ja árvvasvuođain. Dainna lágiin mii leat mielde ovddideamen sámi servvodaga.
Háliidan dás áibbas loahpas giitit Sara du rabasvuođas. Giitu!
Loga eanet bálkkašumi geigema birra