Daate laavenjostoeorgaane lea govlehtimmieorgaanine embeetedaltesisnie orreme dej golme laanti reerenassi gaskem bïevnesi jïh digkiedimmien åvteste. Noerhtelaanti embeetemaennieorgaane saemien gyhtjelasside, mij aaj tjirkijh åtna saemiedigkijste, laavenjostoemoenehtsen sijjeste bööti jaepien 2001.

Saemiedigkiepresideenth jïh ministerh mej dïedte saemien aamhtesi åvteste Soemesne, Sveerjesne jïh Nöörjesne leah staeries laavenjostoem åtneme mænngan 2000. Ministerh jïh saemiedigkiepresideenth jaabnan gaavnesjieh juktie sinsitniem bievnedh jïh saemien gyhtjelassh ektie ïedtjeste digkiedidh jïh gïetedidh. Ulmie laavenjostojne lea saemien åålmegen gïelem, kultuvrem, jielemh jïh seabradahkejieledem nænnoestidh jïh evtiedidh. Laavenjostoe ovbyjjes men lïhke ektiedimmiem åtna Noerhtelaanti Ministereraaran. Ryöjredimmie jïh guhkiebasse barkoe aamhtesinie gorresuvvieh Noerhtelaanti embeetemaennieorgaaneste saemien gyhtjelasside. Doh golme laanth dïedtem utnieh fïereguhten aejkien tjåanghkojde gohtjedidh jïh tjåanghkojde stuvredh. Tjïelte- jïh orrestimmiedepartemeente lea departemeente Nöörjesne mij dïedtem dan åvteste åtna. 

Gålkoen 2001 ministerh jïh saemiedigkiepresideenth sjæjsjalin tjiehpijedåehkiem tseegkedh mij edtja raeriestimmine noerhtelaanti saemiekonvensjovnese barkedh man våarome lij reektehtse "Behov og grunnlag for en nordisk samekonvensjon". Dåehkie sov raeriestimmiem Noerhtelaanti saemiekonvensjovnese deelli gålkoen 2005. 

Lohkh vielie: Noerhtelaanti saemiekonvensjovne

Tjåanghkoegærjah noerhtelaanti ministere- jïh presideentetjåanghkojste