Håaleme gåhtsajehtiemisnie Sisdajven fylhketjïelte åarjelsaemien nommem åådtjeme

Saemiedigkiepresideente Silje Karine Muotka goeven 12. biejjien 2025 dåeriedi gåhtsajehtedh Sisdajven fylhkentjïelte åarjelsaemien nommh åådtjeme, Fylhkengåetesne Hamarisnie. Fylhkeåejvie Thomas Breen jïh saemiedigkiepresideente Silje Karine Muotka saemien sjiltem fylhkegåetien ålkoebielesne bæjhkoehtigan jïh presideente håaloji.

Buerie biejjie!

Stoerre aavoe munnjien daesnie årrodh daan biejjien.

Daan biejjien mijjieh tjåanghkenamme vihkeles bieliem Sisdajven identiteeteste lutnjedh, identiteete mij dovne histovrijem, kultuvrem jïh gïelem tjeekie.

Sisdajven fylhke lea naa orre fylhke, mij åvtetjistie fylhkijste Hedmark jïh Oppland tjåanghkan bïejesovveme. Men Sisdajve ij leah barre reereles ektievoete. Lea aaj saemien fylhke, jïjnjh saemien årrojigujmie jïh sïjth. Göökte gïelh ektine jielieh, daaroen jïh saemien, jïh gellievoete iemeles bielie dajveste.

Jaepien 2021 Saemiedigkie jïh Sisdajven fylhkentjïelte laavenjostoelatjkoen bïjre seamadin, idtji latjkoe barre laavenjostoem formaliseerieh, men aaj syjhtedem vuesiehti tjåenghkies våaromem tseegkedh goerkesimmien, seahkarimmien jïh evtiedimmien gaavhtan.

Daan biejjien mijjieh tjåanghkenamme juktie seamma jaepien Sisdajve sïllem åvtese juhti jïh Saemiedigkien sijjienommedïenesjem viehkien åvteste gihtji mejtie saemien nommem fylhkese jïh fylhketjïeltese gaavnedh. 

Vihkeles tjïertestidh ij Saemiedigkien sijjienommedïenesje provhkh nommh gaavnehtidh - mijjen barkosne provhkebe saemien sijjienommh raeriestidh mah leah åvtesne provhkeme. Daaroen nomme «Innlandet» ij leah åvtesne provhkeme histovrijen gaaltijinie, men leah aaj reereles nommine gaavnehtamme, mijjieh Staaten kaarhtevierhkine jïh gïeleraerine gaskesadtimh jïh nænnoestimh Saemiedigkien sijjienommedïenesje maahta saemien parallellenommem raeriestidh.

Sisdajve – Sisdajven fylhke – Sisdajven fylhkentjïelte.

Bijjelen göökte jaepieh juassah saetniesvoete- jïh liktemekommisjovne sov reektehtsem Stoerredægkan geelki, ruffien 1. biejjien 2023. 

Dan gietjeste vihkeles gyhtjelasse saemiedigkien barkosne orreme mij likteme mijjese daejrehte, jïh mah leah daerpies dam jaksedh. Mijjieh guarkeme likteme lea båetijen ulmie jïh bijjemes visjovne. Mijjieh seabredahkem sïjhtebe gusnie saemieh, kveenh, miehtsiesoemeladtjh jïh jienebelåhkoe buektiehtieh ektine jïeledh leajhtadimmine jïh aktivyöki seahkarimmine sinsitnien gïelese jïh kultuvrese. Saemiedigkie aaj åtna ij edtjh likteminie seammalaakan darjodh goh daaroedehteminie: mijjen luhpien namhtah. Aellieh, mijjieh tjoerebe eadtjohkelaakan meatan årrodh.   

Rahkan 2024 – raakte akten jaepien gietjeste, Stoerredigkie aanteges birri sov eadtjohke råållan åvteste daaroedehtemepolitihkesne, jïh dah gellie nænnoestahkh nænnoestin mah leah vihkeles davvoemasse gïelen, kultuvren jïh vaenie-maahtoen gaavhtan.  Daate lij barkoen aalkove davvoeminie nasjonaale daltesisnie.  

Men tjuara aaj regionaale jïh byjhrehks daltesisnie davvodh. 

Dïhte maa Sisdajve daelie dorje, dah utnieh lea sijjen dïedte. Åarjelsaemiengïelem lutnjedh ij leah barre formelle nænnoestahke - lea aaj jååhkesjimmie. Jååhkesjimmie histovrijistie, almetjijstie mah daesnie årroeminie jïh kultuvreaerpeste, mah leah eatnamisnie bïjre dam dajvem. 

Nomme lea identiteete. Dïhte lea ektiedimmie. Jïh gåessie Sisdajve daelie eadtjohke sïllh åvtese jåhta jïh byjjes saemien parallellenommem tseegkie, mijjieh vihkeles sïllem åvtese juhtebe tseahkan gusnie vielie likteme, feerhmelesvoete jïh vååjnedehteme saemien stïeresne daennie fylhkesne. 

Daejnie mijjieh Sisdajvem tseegkebe mij lea ræjhkasabpa, nænnebe jïh buerebe gaajhkesidie gïeh daesnie årroeminie.

Gæjhtoe tsåatskelesvoeten åvteste, jïh læhkoe orre nommine.

Juekemebåalah