Håaleme Gïeleaernie jïh Raarvihken tjïelte 10-jaepienheevehtimmine

Sametingsråd Maja Kristine Jåma (NSR) deltok på 10 årsmarkeringen for Raarvihken tjïelte og Gïeleaerie i helga.

Voestegh sïjhtem Gïeleaerniem læhkoehtidh mij 10 jaepieh illie, jïh Raarvihken tjïeltem 10-jaepienheevehtimmine saemien reeremetjïeltine.   

Raarvihken tjïelte meatan sjïdti saemien gïelen reeremedajvesne tsïengelen 1.biejjien jaepien 2013 Seamma aejkie dle dam saemien gïelejarngem Gïeleaernie tseegki, mij rïhpesti ruffien seamma jaepien.

Raarvihken tjïeltesne edtja åarjelsaemien gïelem jïh kultuvrem evtiedidh. Åarjelsaemien edtja våajnoes jïh eadtjohkelaakan åtnasovvedh. Gïeleaernie edtja viehkiehtidh guktie åarjelsaemien voerkes sjædta, gorresåvva jïh evtiesåvva darjomi, vihtiestimmien jïh våajnoes darjomi tjïrrh.

Saemiedigkie sæjhta hijven laavenjostoeguejmine årrodh gïelereeremetjïeltine jïh gïelejarngigujmie, juktie dijjieh lidie vihkeles gïeleevtiedimmiebarkosne.

Dïhte sijjie gusnie gïele våajnoes, govloe jïh gusnie saemeste fïerhten biejjien, jïh mij lea vihkeles dejtie båetije gïeleguedtijidie jïh gïeleressursjidie gaajhkine suerkine, lea maanagïertesne.

Manne garmerdem ihke saemien goevtese lea maanagïertesne tseegkesovveme - Gaavalohke. Saemien maanah maehtieh jïjtse saemien identiteetem evtiedidh , jïh jearsoesvoetem jïh aavoem åadtjodh jïjtse kultuvren jïh jïjtse gïelen bïjre.

Saemiengïeleldh maanagïerth leah aernie gïelen båetijen aajkan.

Saemiedigkie lea dan åvteste maanagïertide dåarjoehtamme, jïh nuepiem vadteme aktem namhtah saemien maanagïerteöörnegem darjodh. Mijjen akte ulmie jienebh maanah saemiengïeleldh maanagïertesijjieh åadtjoeh jïh maanagïerth saemiengïeleldhvoetem jïh pedagogeles kvaliteetem saemien maanagïertine nænnoestehtieh.

Manne geerjene ihke Raarvihken tjïelte lea jeahteme dah sijhtieh meatan årrodh öörnegisnie.

"Jielijes vaerievoene" lea tjïelten åssjaldahke. Daate edtja hijven årromesijjie årrodh, gaajhkesidie .

Barkoesijjieh jïh hijven dïenesjefaalenassh leah vihkeles årromelastoem sjugniedidh, jïh jielije voenges siebriedahkh gorredidh. Hijven faalenassh maehtieh viehkiehtidh ihke almetjh sijhtieh diekie juhtedh, men aaj goh barkoesijjie årrodh, mejtie lea maanagïerten jïh skuvlen sisnjeli, healsoe- jïh hoksedïenesji sisnjeli, gïelen, kultuvren, duedtie, fealadimmie-jieleme, sjugniedihks jielemi, aalkoejielemi jallh byögkeles institusjovni sisnjeli.

Juhteme jïh juhtemem hööptedh lea dïhte vihkielommes jis akte voene edtja jielije årrodh. Dan gaavhtan dah saemieh leah akte stoerre bielie voenges årroejijstie Raarvihkesne , dle vihkeles daan beajjetje dïenesjefaalenassem dejtie saemien årroejidie gorredidh.

Seamma aejkien goh dïhte båarasommes jieleme, gidtjh båatsoe, gorresåvva jïh nuepieh åådtje jïjtjemse evtiedidh jïjtsh premissine. Lissine dejtie stoerre teehpemidie o-juvride, dle soejkesjh gruvagïehtelimmie stoerre tjoeperdimmieh åadtjoeh båatsoen evtiedimmienuepiej bïjre jïh saemien gïelen jïh kultuvren båetije aejkiej bïjre daennie dajvesne.

Tjåehkere sïjte lea tïjje doekoe tjoereme stoerre areaalh dasseme el-faamoedorjemassese jïh dulviehtimmide. Kultuvremojhtesh, gïejh desnie orreme jïh aejlies sijjieh leah tjaetsien nualan bïejesovveme. Dah aaj tjoeverieh sijjen dajveste juhtedh, juktie laake orre årrojidie favoriseradi , jïh joekoen jåartaburride. Raarvihken tjïelten dallah tjïelteståvroe jaepien 1925 nænnoesti bovtsigujmie galhkedh, mohte Laanteburrie-departemente nyöjhki dam juktie daate båeries gåatomedajvi bïjre.

Jis akte haesteme sjædta dennie barkosne mij båata juktie gorredidh jïh evtiedidh dam saemien gïelem jïh kultuvrem Raarvihken tjïeltesne, mijjieh maehtebe pryövedh faamoem jïh otnegem ohtsedidh åarjelsaemien biejjiekroessesne. Daate sæjhta mijjem måjhtajehtedh hijven aajkoej bïjre, jïh mijjem skreejrehtidh mavvas veeljemh darjodh.

Sïjhtem Gïeleaernien jïh Raarvihken tjïeltem læhkoehtidh guhkiebasse, jïh aaj heevehtimmine. Saemiedigkieraerie sæjhta sjïehteladtedh jïh akte hijven laavenjostoeguejmie årrodh aaj båetijen aejkien.

Gæjhtoe!