Båatsoerååresjimmieh leah fïerhtenjaapetje rååresjimmieh jielemelatjkoen bïjre Staaten jïh båatsoen gaskem. Nöörjen Båatsoesaemiej Rijhkesiebrie (NBR) lea rååresjimmieguejmie båatsoen åvteste. Saemiedigkie lea nuepiem åådtjeme lahtesigujmie båatsoelatjkose båetedh åvtelen rååresjimmieh aelkieh. Saemiedigkie aaj meatan goh vihtesjæjja rååresjimmine.
– Mov mïelen mietie daate båatsoelatjkoe tjuara sjïere fokusem utnedh dovne don geerve ekonomeles tseahkan jïh barkoetseahkan mejtie båatsoe daelie dååjroe. Lissine båatsoelatjkoe tjuara leavloem bïejedh dejtie sosijaale tsiehkide båatsosne, saemiedigkieraerie Hans Ole Eira (Gk) jeahta.
Daelvien 2022 båatsoe vihth nåake gåatometsiehkiem åadtjoeji, ajve göökte jaepieh don evtebe gåatomeaehpien mænngan. Leeseldihkie gåatometsiehkieh, suevien jïh voeredahken gaavhtan, geerve bovtsese sjïdti bårremassem gaavnedh. Gåatome nåakebe nåakebe sjïdti daelvie doekoe, jïh gåatomeaehpie lij stoerre dajvine Finnmarhkesne, Romsesne jïh Nordlaantesne.
Gåatomeaehpien gaavhtan sïjtebieliej jïh fïerhten båatsoeburrien maaksoeh leah tjarke læssanamme. Jollebe bensijne- jïh dieseleåasah leah sagke stuerebe vieliemaaksoeh jïh unnebe dïenestem vadteme dejtie mah båatsosne berkieh. Gåatomeaehpien gaavhtan lea tjoereme motovrevuajastahkh vielie nuhtjedh, lea daerpies orreme vielie ryöjnesjidh jïh aaj neavroebeapmoeh bovtside vuejedh, naakede mij aaj dam ekonomeles tsiehkiem vïerrebe dorjeme. Daelvege jïh gïjrege aaj tjyölkehke sjïdti klijmaaehpie idtji ajve baajnehth man gaarmegisnie bovtse lij, men klijmaaehpie aaj fïerhtem båatsoeburriem jïh båatsoefuelhkide baajnehti. Gåatomeaehpie gaajh stoerre barkoeveahkam jïh ov-seekere tsiehkiem båatsoeburride vedti, dan åvteste idtji daejrieh man guhkiem aehpie sijhti ryöhkedh jïh guktie daate sijhti fuelhkiej ekonomeles tsiehkiem baajnehtidh.
– Saemiedigkie vuajna båatsoeburrie sagke ïskeresåbpoe veareldem dååjroe, naakede mij jeenjemasth lea klijmajarkelimmiej gaavhtan. Daej jarkelimmiej gaavhtan daerpiesvoete ahkedh læssene råajvarimmieh tjïrrehtidh båetijen aejkien, jïh vierhtieh utnedh aehpieriejriesvoetese, Eira jeahta.
Stööremes aajhtoe båatsoen jïh dan nænnoesvoeten vööste lea gåatomedajvh dassedh. Båatsose stoerre haesteme gosse ij areaalevåaromem båatsose vaarjelh. Jienebh båatsoesïjth dååjroeh sijjieh leah tööllemeraastem jakseme låångkegh.
Eira jeahta gosse areaaleskilkehtassh gåatomeaehpiejgujmie jïh juvreveahkine dej minngebi stoerre teehpemigujmie vuajna, dellie haestemh eantan tjyölkehkåbpoe sjidtieh båetijen aejkien båatsose. Tjåanghkan daah haestemh, ij ajve konsekvensh ekonomijese jïh barkose vedtieh, men aaj konsekvensh båatsoeburriej healsose.
– Daerpies fïerhtenjaapetje salkehtimmiem darjodh, jallh statusem areaaleskilhkehtasside saemien dajvine vihtiestidh. Byöroe kaarhth darjodh mah statusem jïh teehpemem gåatomeareaalijste vuesiehtieh, Eira jeahta, jïh tjierteste Saemiedigkie aaj jïjnjh jeatjah lahtesh båatsoelatjkose åtna, mejtie sæjhta birredh latjkoeguejmieh edtjieh illedh.
– Våhkoen stoerretjåanghkoen gïetedimmien mænngan mov lea tjåanghkoe Laanteburrie- jïh beapmoeministerinie gusnie edtjem Saemiedigkien lahtesh båatsoelatjkose 2023/2024 åehpiedehtedh jïh geelkedh, saemiedigkieraerie Hans Ole Eira minngemes jeahta.
Saemiedigkien stoerretjåanghkoe aamhtesem gïetede bearjadahken, goeven 9.b.
Aamhtesetjaatsegh - 057/22 Saemiedigkien lahtesh båatsoelatjkose 2023/2024
Gyhtjelassh jallh gihtjehtimmie, gaskesadth saemiedigkieraeriem Hans Ole Eira (Sp), tlf. +47 918 61471, hans.ole.eira@samediggi.no