Daan biejjien 19 saemien gïelejarngh dåarjoem Saemiedigkeste åadtjoeh, men ij naan dejstie ubmejesaemiengïeline barka. Orre ubmejesaemien gïelejarngen tseegkeme galka viehkiehtidh ubmejesaemiengïelem jïh kultuvrem jealajehtedh jïh nænnoestidh, jïh sæjhta vihkeles råajvarimmine årrodh gïeleldh gellievoetem jïh kulturelle monnehkevoetem Saepmesne tjirkedh.
– Ubmejesaemiengïele lea tjarke marginaliseereme orreme, jïh dan åvteste eevre daerpies tjïelke råajvarimmiej gujmie. Gïelejarngem tseegkedh lea vihkeles sïlle ubmejesaemiengïelem jïh kultuvrem vååjnedehtedh jïh jåerhkedh, raerielïhtsege Maren Benedicte Nystad Storslett (NSR) jeahta.
Vierhtieh Gïeleevtiedimmieråajvarimmie-ohtsemedåarjoeöörnegen tjïrrh vadtasovveme, gusnie akte dejstie våaroehtimmijste lea gïelejarnge tseegkemisnie.
Orre ubmejesaemien gïelejarnge galka dom barkoem mejtie dorjeme Heäjmanássjasne jïh Raanesne jåerhkedh, dej gaskem aelhkies ubmejesaemien grammatihkegærjam evtiedidh jïh laavenjostedh ubmejesaemien baakoegærjam bæjhkoehtidh.
Jarnge lea såårneme, sov ohtsemisnie Saemiedægkan, dah sijhtieh gïelekursh faalehtidh, ööhpehtimmievierhtieh evtiedidh, jïh digitaale vierhtieh gïeleööhpehtæmman nænnoestidh. Dah sijhtieh gïelebyjresi gujmie jïh faagealmetji gujmie Sveerjen bielesne laavenjostedh.
Saemiedigkieraerie aavode vuartasjidh guktie gïelejarnge åvtene jïh dam vihkeles barkoem maam galka darjodh ubmejesaemiengïelem vaarjelidh jïh nænnoestidh.
– Gïelejarngh leah vihkele, dah leah mijjen vaajmoeh saemien lïhkesseabradahkine. Dah leah jielije tjåanghkoesijjieh gusnie gïele jarngesne. Mánočalbmi-bæjhkoehtimmien mietie gïelejarngh leah strategeles barkoe Saemiedægkan, jïh vihkele barkosne gïeleldh rïektesvoetem jïh gellievoetem Saepmesne tjirkedh, Nystad Storslett jeahta.
DÅARJOEM ÅÅDTJEME: Saemiedigkieraerie Maren Benedicte Nystad Storslett guessine årroeji suehpeden Umesamisk Språk- og Ressurssenter (Ubmejesaemien Gïele- jïh Ressursjarngesne) Heäjmanássjasne. Guvvesne (garrah-bieleste): Markus Langseth, Harald Horgen, Jon Arne Jacobsen, Arnt Ivar Lillevik, Trond Rydsaa, Gudridur Valva Gisladottir, Maren Benedicte Nystad Storslett, Anne Grete Langseth, Trine Lise Bang-Hulstad, Inga Merete Pulk, Laila Wilks, Jørn Magnus Langseth